Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

110 — ALÎ BİN İSMÂ’ÎL “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Alâüddîn Konevî olup,
[668] de tevellüd ve 729 [m. 1329] da vefât etdi. Şâfi’î fıkh âlimidir. Mısrda ders verdi.
Şâmda kâdîlık yapdı. (El a’lâm fî-hayât-il-Enbiyâ aleyhimüssalâtü vesselâm)
ve (Hâvî) ile (Te’arrüf) şerhleri ve (Minhâc) muhtasarı meşhûrdur.
111 — ALÎ BİN MA’BED “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İmâm-ı Muhammedin talebesidir.
Onun (Câmi’ul-kebîr) ve (Câmi’üs-sagîr) kitâblarını rivâyet etmişdir.
Mervden Mısra geldi. 218 [m. 833] Ramezânında vefât etdi. 608.
112 — ALÎ BİN YÛSÜF: Nûreddîn 741 [m. 1340] senesinde vefât etdi.
113 — ALÎ CÜRCÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Babası Abdül’azîzdir. 392
[m. 1001] senesinde Cürcânda vefât etdi. Şâfi’î fıkh ve tefsîr âlimidir. Rey şehrinde
kâdî idi. 375.
114 — ALÎ ECHÜRÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İkiyüzdoksanbirinci [291] sırada,
Echürî Alî ismine bakınız! 398, 629, 632, 633, 639, 998.
115 — ALÎ EFENDİ “Çatalcalı” “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Osmânlı Şeyh-ülislâmlarının
kırküçüncüsüdür. 1041 de Çatalcada doğdu. Dördüncü Muhammed
hân zemânında, 1084 [m. 1673] de Şeyh-ül-islâm oldu. Onüç sene sonra azl edildi.
1103 [m. 1692] de vefât etdi. (Alî efendi fetvâsı) meşhûrdur. 167, 901.
116 — ALÎ HAYDAR BEĞ: Ahiskalı hoca Emîn efendi zâde, temyîz mahkemesi
a’zâlığında ve başkanlığında, fetvâhâne-i âlî emînliğinde ve adliye nezâretinde
bulunmuşdur. Dâr-ül-fünûn hukûk fakültesinde ve medresetül-kuddâtda ve mülkiye
[siyâsal bilgiler] okulunda müderrislik ya’nî profesörlük yapdı. (Mecelle) kitâbına
yapdığı (Dürer-ül-hükkâm) adındaki şerhi çok kıymetlidir. Bu şerhin 1323
[m. 1905] de basılan (Kitâb-ül-kefâle) sonunda bildirildiği gibi, (Erâzî kanûnu şerhı)
ve (Evkâfda muvâda’a) ve (Risâle-i mefkûd) ve (İntikâl kanûnu)na şerhı vardır.
1355 [m. 1937] de vefât etdi. 1321 [m. 1903] de vefât ederek Üsküdârda Nesûhî
kabristânına defn edilmiş olan büyük Alî Haydar beğ başkadır. O da, hukuk fakültesinde
usûl-i fıkh ve mecelle profesörlüğü yapmışdı. 616, 798, 806, 823, 830.
117 — ALÎ HULLÎ: Babası Hasendir. [601] de vefât etdi. 418.
118 — ALÎ KUŞCU “rahmetullahi aleyh”: Alâüddîn bin Muhammed, Semerkandda
Ulug beğin doğancı başısı idi. İstanbula geldi. Ayasofya medresesine müderris
oldu. Akâid ve astronomi kitâbları vardır. 879 [m. 1474] de vefât etdi. Eyyûbdedir.
119 — ÂLİM BİN ALÂ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Hanefî fıkh âlimidir. 688
[m. 1289] de vefât etdi. Büyük tatâr hânı için hâzırladığı (Tatârhâniyye) adındaki
fetvâ kitâbı çok kıymetli olup, (Zâd-ül-müsâfir) adı ile meşhûrdur. 299.
120 — ALÎ RÂMİTENÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İslâm âlimlerinin büyüklerindendir.
(Hâce azîzân) ve (Pîr-i nessâc) ismleri ile meşhûrdur. Mahmûd-i İncîr-fagnevînin
talebesidir. Dokumacılık yapardı. Şeyh Alâüddevle-i Semnânî ile
mektûblaşırdı. Celâlüddîn-i Rûmî ile sohbet etdiği (İrgâm-ül-merîd) de yazılıdır.
Buhârânın Râmiten köyünde tevellüd ve yediyüzyirmibir 721 [m. 1320] de yüzotuz
yaşında Hârezm şehrinde vefât etdi. Eshâb-ı hâcât ziyâret edip teberrük etmekdedir.
449, 969, 1050, 1105, 1141.
121 — ALÎ RIZÂ: Yediyüzyetmişikinci [772] sırada Rızâ ismine bakınız!
122 — ALÎ ÛŞÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Babası Osmândır. [569] da (Sirâciyye)
fetvâ kitâbını ve ayrıca Ehl-i sünnet i’tikâdını bildiren (Emâlî kasîdesi)ni
yazdı. Fergânelidir. 575 [m. 1180] de vefât etdi.
123 — ALÎ-ÜL-A’LÂ: Hurûfî babalarındandır. Fadlullah-ı Hurûfînin mürîdlerinden
idi. Tîmûr hândan kaçıp, Kırşehre geldi. Bektâşî şekline girdi. Bektâşîlik
tarîkâtini, islâm düşmanlığı hâline çevirdi. (Câvidân) kitâbını Anadoluya, el altından
yaydı. Binlerle müslimânın dinden, îmândan çıkmasına sebeb oldu. 500.
– 1076 –