Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

leri tenzîhen mekrûh denildi. Başlık ve takkenin kırmızı ve sarı renklerde dahî mekrûh
olmadığı sözbirliği ile bildirildi. Resûlullahın “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem”
ayakkabısının siyâh olduğu, (Şir’at-ül-islâm) şerhinde yazılıdır.
(Dürr-ül-muhtâr)ın ve bunun (Tahtâvî) ve İbni Âbidîn hâşiyelerinin son cildleri
sonunda diyor ki, (Tecemmül etmek, ya’nî en güzel elbise giymek müstehabdır.
Halâl şeylerle zînetlenmek mubâhdır. İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe dörtyüz altın
kıymetinde cübbe giyerdi. Talebelerine güzel giyinmelerini emr ederdi.
İmâm-ı Muhammed nefîs elbise giyerdi. İmâm-ı a’zam buyurdu ki, imâm-ı Ömerin
yamalı hırka giymesi, Emîr-ül-mü’minîn olduğu içindi. Güzel giyinseydi,
me’mûrları da güzel giyinirler, fakîrleri, milletden zulm ile mal alırlardı. Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem” bin dirhem gümüş kıymetinde cübbe giyerdi).
Büyüklere harâm olan şeyleri, çocuğuna yapdıran kimse, harâm işlemiş olur. Birinci
kısmda, 18. ci maddeye bakınız!
(Hadîka)da, bütün bedenle yapılan günâhların onbeşincisinde diyor ki, çocuğunu
ve nafaka vermek lâzım olan akrabâsını aç bırakarak ve islâm terbiyesinden
mahrûm ederek zâyı’ etmek günâhdır. Analardan, baba ve dedelerden ve çocuklardan,
torunlardan başka olan yakınlara, (Akrabâ) denir. Zengin kimsenin fakîr
ve çalışamıyacak hâlde olan akrabâsına nafaka vermesi vâcibdir. Çalışabilen erkek
büyük akrabâya, fakîr olsalar da, nafaka verilmez. Fakîr olan yetîm çocukların
ve dul kadınların nafakaları, sağlam olsalar da, zengin akrabâsına vâcib olur.
Küçük çocukların anneleri ve amcaları bulunsa, yâhud anneleri ve ağabeğleri olsa,
zengin iseler, çocukların nafakalarını, mîrâs oranında, ortaklaşa verirler. Babanın,
çocuklarına ilm, edeb ve san’at öğretmesi farzdır. Önce, Kur’ân-ı kerîm okumasını
öğretmelidir. Sonra îmânın ve islâmın şartlarını öğretmelidir. [Çocuk
Kur’ân-ı kerîm okumasını ve din bilgisini öğrenmeden mektebe gönderilirse, artık
bunları öğrenecek vakt bulamaz. Din düşmanlarının tuzaklarına düşerek, onların
yalanlarına, iftirâlarına aldanır. Dinsiz ve islâm ahlâkından mahrûm olarak
yetişir. Dünyâda ve âhıretde felâketlere sürüklenir. Cem’ıyyete ve millete zararlı
olur. Kendine ve başkalarına yapacağı kötülüklerin günâhları, anasına babasına
da yazılır. Çocuğunu, din bilgilerini öğretmeden önce, kâfirlerin, hıristiyanların
mekteblerine göndermenin büyük zararları, (İrşâd-ül-hiyâra fî-tahzîr-il-müslimîn
min medârisin-Nasârâ) kitâbında uzun yazılıdır. Bu kitâb, Ahmed Zeynî Dahlânın
(Hulâsat-ül-kelâm) kitâbının ikinci cüz’i ile birlikde, Hakîkat Kitâbevi tarafından
basdırılmışdır.]
Ananın, babanın, okutmak ve terbiye etmek için çocuklarını zorlaması lâzımdır.
Kadın çocuğunun okumasına, ahlâkına ehemmiyyet vermezse, kötü yetişdirirse,
erkeğin, (Ben râzı değilim. Günâhı senin olsun!) demesi, kendisini kurtarmaz.
Kötülüğe mâni’ olması lâzımdır. Kadın inâd ederek, fitne çıkarsa veyâ erkekden
gizli yaparsa, erkek günâhdan kurtulur. Böyle kadını boşamalı diyemeyiz.
Anaya, babaya itâ’at ve ihsân etmelidir. Tâ’at olan, mubâh olan ve günâh olmıyan
şeylerdeki emrlerini yapmalıdır. Zevcenin de, zevcinin günâh olan emrlerini
yapmaması lâzımdır. Her me’mûr ve ast için de böyledir. Hiç kimseye, günâh işlemeği
emr etdiği için, karşı gelinmez. İsyân edilmez. Mubâh olan işler için verdikleri
emrleri yapmak, vâcib değil ise de, câizdir. Tâ’at olan işlerdeki emrlerini
yapmak vâcibdir. Yapması câiz olmıyan emrlerine karşı ısyân etmemeli, yumuşak,
tatlı dil ile özr dilemelidir. Ana, baba, [ve âmir, müdîr], en kötü günâhı, hattâ küfrü
bile emr etse veyâ kendileri kâfir ise, onlara karşı gelmek, yine câiz olmaz. Ana,
baba âciz ve fakîr iseler, zimmî olsalar bile, nafakaları, çocuğa vâcibdir. Dedeler,
nineler de, ana, baba gibidir. Harbî olanlarına nafaka verilmez. Zimmî ile harbînin
birbirlerinden mîrâs almaları da böyledir. Ana, baba, zimmî olsalar da, hizmet
etmek, ihsânda bulunmak vâcibdir. Küfre teşvîk edenlerine gidilmez.
– 595 –