Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

da Mevdûd-i Çeştînin talebesidir. Mu’în-üd-dîn-i Çeştî, [531] de tevellüd, 633 [m.
1235] senesinde Ecmîrde vefât etdi. Çeşt, Hirâta bir sâat mesâfede bir kariyyedir.
İmâm-ı Rabbânî Ahmed-i Fârûkî “kuddise sirruh” hicretin binotuzüç [1033]
senesinde Ecmîr şehrine gitmişdi. Orada hâce Mu’înüddîn-i Çeştînin kabrini ziyâret
etdi. (Hoca hazretleri merhamet eyledi. İhsânda bulundu. Husûsî bereketlerinden
ziyâfetde bulundu. Çok konuşduk. Esrâr açıldı. Bana, asker arasında kalmamak
için uğraşma! Allahü teâlânın rızâsına tâbi’ ol dedi) buyurdu. Kabre bakan
türbedârlar gelip, kabr üzerinden kaldırılmış olan örtüyü hediyye verdiler. Kabûl
ederek, (Hâce hazretleri en yakın elbisesini bize ihsân etdi. Bunu kefenim olmak
için saklıyalım) dedi. Bir sene sonra, buna kefenlendi. 90.
683 — MUKÂTİL “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İmâm-ı Mukâtil bin Süleymân,
tefsîr âlimlerindendir. Belhde tevellüd edip, Mervde yetişdi. Basrada yerleşdi. 150
[m. 767] de orada vefât etdi. Tefsîri meşhûr olup, Londrada basılmışdır. 391, 738.
684 — MÜNÂVÎ [veyâ Menâvî]: Abdürraûf-i Münâvî Şâfi’î âlimi idi. 924 [m.
1518] de tevellüd, 1031 [m. 1621] de Kâhirede vefât etdi. Çok kitâb yazdı. (Künûzüd-dekâ’ık)
kitâbı, [1285] de İstanbulda basılmışdır. İçinde onbin hadîs-i şerîf
vardır. 398, 419, 420, 448, 458, 465, 469, 631, 633, 638, 726.
685 — MÜNÎB EFENDİ: Hâce Muhammed Münîb efendi, Ayntablıdır. [1182]
de İstanbula geldi. Anadolu kâdî-askeri oldu. (Siyer-i kebîr) şerhini türkçeye
terceme etmişdir. 1238 [m. 1823] senesinde Aydın Güzelhisârında vefât etdi. 786.
686 — MURÂD HÂN-I “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Sultân Murâd-ı Hüdâvendigâr,
Osmânlı pâdişâhlarının üçüncüsüdür. Sultân Orhânın oğlu, Yıldırım sultân
Bâyezîdin babasıdır. 726 [m. 1326] da tevellüd etdi. Bursa vâlîsi oldu. Babası zemânında
altın para basılmasında hizmeti görüldü. 763 [m. 1362] de, pederi vefât
edince tahta çıkdı. Selçûkî devleti parçalanınca Ankarada bir devlet kuran Ehîlerin,
Konyadaki Karaman oğulları ile, Osmânlı aleyhine birleşdikleri işitilince,
763 de Ankarayı aldı. Lala Şâhin pâşayı ilk serdâr ve sadr-ı a’zam yapdı. Çorlu, Keşân,
Edirne, Gümülcineyi alıp Bursaya döndü. Bigayı aldı. Haçlı ordusu geldiğinden
Rumeliye geçip (Sırp Sındığı) muhârebesini kazandı. Tunaya kadar aldı. İkiyüzbin
kişilik ikinci haçlı ordusu geldi. Kosova ovasında çetin savaşı kazandı.
Sırb Kralı Lazari ve kumandanları öldü. Sırb devleti yok edildi. 791 [m. 1389] de,
bir yaralı sırbın hâlini sorarken şehîd edildi. Bursada Çekirgede defn edildi. Dîni
bütün, âdil, merhametli, fazîletli idi. Otuzyedi gazâ etdi. 1080, 1155.
687 — MURÂD HÂN-III “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İslâm halîfelerinin yetmişyedincisi,
Osmânlı pâdişâhlarının onikincisidir. İkinci Selîm hânın oğlu, sultân
üçüncü Muhammed hânın babasıdır. 953 [m. 1546] de tevellüd, 1003 [m. 1595] de
vefât etdi. Türbesi Ayasofya câmi’i yanındaki, babası ikinci Selîm hân türbesinin
yanındadır. Selim hânın türbesinde kırkdört sandûka olup, üçüncü Murâd hânın
vâlidesi Nûr Bânû sultân ve iki pâdişâhın şâhzâdeleri ve kerîmeleri vardır. 1288 [m.
1871] de beşinci baskısı yapılan (Fezleke-i Târîh-i Osmânî) kitâbında diyor ki: (İkinci
Selîm hân, serâydaki yangında yanıp yeniden yapılan dâireleri ve hamâmı gezerken,
ayağı kayıp mermerler üzerine düşdü. Bu kazâ, ölümüne sebeb oldu.) İslâm
düşmânları, (Sarı Selîm hamâmda zevk, safâ yaparken serhoş olduğundan düşüp
öldü) diye gençleri aldatıyorlar. Uydurma târîh kitâblarına da, bu yalan ve çirkin
iftirâları yazarak ecdâdımızı lekeliyorlar. Evlâdları, babalarına düşman yapıyorlar.
Hâlbuki, ikinci Selîm hân halvetiyye meşâyıhinden Süleymân Âmedîden
feyz almış, sâlih müslimân idi. Murâd hânın türbesinde ellidört sandûka olup, Muhammed
hânın vâlidesi Safiyye sultân ve şâhzâde ve sultânlar buradadır. 982 [m.
1574] de halîfe oldu. Tûnusu aldı. Azerbaycânı, Tebrîzi aldı. Âlimleri çok severdi.
Nakşibendî meşâyıhinden hâce Ahmed Sâdık Kâbilîden feyz alarak kemâle geldi.
Rasadhâne ve astronomik araştırmalar ile logaritma hesâbları yapdırdı. Toptaşı
tımarhânesini yapdı. Çok hayrât yapdı. Mescid-i harâma kârgir kubbeler yap-
– 1149 –