Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

Hâlbuki, Kur’ân-ı kerîmdeki ve hadîs-i şerîflerdeki kelimelere, açık ma’nâları
verilir. Başka bir âyet, dahâ açık anlaşılıyorsa, o zemân, birinci âyete de, buna uyacak
şeklde değişik ma’nâ verilebilir. Böyle bir mecbûriyyet olmadan, açık ma’nâyı
bırakıp, başka ma’nâ vermek, küfr ve ilhâd olur. Çünki, bu sûretle, islâmiyyeti
değişdirmek, bozmak olur.
İkinci ismleri, (Karâmita)dır. Çünki, bu fırkayı meydâna çıkaran, Hamdan
Karmat denilen kimsedir. Hamdan, Basrada, Vâsıt şehrinde bir köy ismidir.
Üçüncü ismleri, (Hurumiyye)dir. Çünki, birçok harâmlara halâl diyorlar. Dördüncü
ismleri, (Seb’ıyye)dir. Çünki, din sâhibi olan Peygamberler yedidir derler.
Bunların altısı Âdem, Nûh, İbrâhîm, Mûsâ, Îsâ ve Muhammed “aleyhimüsselâm”dır.
Mehdî de yedinci olacakdır derler. Nâtık adını verdikleri bu Peygamberlerden
“salevâtullahi teâlâ aleyhim ecma’în” her ikisi arasında yedi imâm gelmişdir.
Her asrda yedi imâm bulunur derler.
Bunların en yayılan ismleri, (İsmâ’îliyye)dir. Çünki, imâm-ı Ca’fer Sâdıkın
“radıyallahü anh” vefâtından sonra, büyük oğlu İsmâ’îl, müslimânların imâmı
oldu derler. Bunların meydâna çıkması şöyle oldu:
Hindistândaki mecûsîler, ya’nî ateşe tapan kâfirler, islâmiyyetin üç kıt’a üzerinde
sür’at ile yayıldığını görünce, (Müslimânları, kılıncla yenmeğe, yayılmalarını önlemeğe
imkân yokdur. Onları içden yıkmakdan başka çâre kalmamışdır. Onların
kitâblarına, kendi inancımıza göre ma’nâ verip, gençlerini, câhillerini yoldan çıkaralım)
dediler. Başları olan Hamdan Karmat, şu temel prensipleri koydu:
1 — Din bilgisi olanlarla konuşulmıyacak. Din âlimi bulunan yerde, kendimizi
gizliyeceğiz.
2 — Karşıdakinin arzûsuna, keyfine göre konuşulacak. Meselâ, zâhidin yanında
zâhidler medh edilecek. Fâsıka, düşkün olduğu günâhların yasak olmadığı
söylenecek, [Ehl-i sünnetin yanında, Ehl-i sünnet övülecek. Hepimiz kardeşiz
denilecek].
3 — Müslimânlar, islâmiyyetin emrlerinde ve yasaklarında şübheye, karârsızlığa
düşürülecek. Meselâ, özrlü kadına oruc kazâ etdiriliyor da, nemâzları niçin kazâ
etdirilmiyor? Bevl, dahâ pis olduğu hâlde, niçin bevl çıkınca da gusl farz olmuyor?
Beş vakt nemâzların iki veyâ üç veyâ dört rek’at olması nedendir? gibi şeyler
sorup, zihnleri şaşırtmağa çalışılacak.
4 — Sırlarını yabancılara söylememek için söz alırlar. Allah, Kur’ânda mîsâk emr
ediyor derler.
5 — Din ve dünyâ büyükleri bizi beğeniyor, bizi öğüyor derler.
6 — Aldatmak için, önce, herkesin inandığı şeyleri müdâfe’a etmeli, derler.
7 — İbâdetlere lüzûm yokdur. İş, kalbin temiz olmasıdır derler.
8 — Avlanılan gençlere, Ehl-i sünnet i’tikâdını kötülemeli, Ehl-i sünnete gerici
demeli. Son olarak, harâmları işlemeğe alışdırmalı. Bunları yapdırmak için,
âyet-i kerîmelere ve hadîs-i şerîflere yanlış ma’nâlar vermeli. Bunlar, bâtınî
ma’nâlardır. Her âlim bunları anlıyamaz demeli.
Meselâ Cennet, ibâdetlerden kurtulmak ve lezzetli şeyleri yapmakdır. Cehennem,
ibâdetlerin yüklerine katlanmak ve harâmlardan sakınmakdır demeli.
İlk zemânlar, birçok bilgileri, eski Yunan felesoflarından aldılar. Meselâ, yaratıcı
ne vardır, ne de yokdur. Ne âlimdir, ne câhildir. Ne kâdirdir, ne âcizdir. Bütün
sıfatları da böyledir dediler. Çünki, bunlar var denirse, mahlûklara benzetilmiş
olur. Yokdur denirse, yokluk kondurulmuş olur dediler. Yaratan, kadîm de değildir,
hâdis de değildir dediler.
Bunların başına geçen Hasen bin Muhammed Sabbâh, gitdikleri yola bozuk denilmemesi
için, gençlerin din bilgilerini öğrenmesini ve âlimlerin, eski kitâbları oku-
– 488 –