Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

tevâtür yolu ile bizlere gelmiş olanları öğrenip inanmalıyız! Böylece, haşra [ya’nî,
hesâb yerinde toplanmağa] ve neşre [ya’nî, hesâbdan sonra, Cennete veyâ Cehenneme
dağılmağa] ve sonsuz azâblara ve sevâblara ve bunlar gibi bilgilerin doğru
olduklarına ve hiç şübhe olmadığına inanmak lâzımdır. Bunlara i’tikâd olmazsa,
kıyâmetde kurtuluş olamaz. İ’tikâdı düzeltdikden sonra, fıkh bilgilerini öğrenmeli
ve yapmalıdır. Böylece, farzları, vâcibleri, hattâ sünnetleri ve müstehabları
yapmak ve halâlı ve harâmı gözetmek ve ahkâm-ı islâmiyye hudûdünün dışına taşmamak
lâzımdır. Ancak, böylece âhıret azâblarından kurtulmak düşünülür. İ’tikâd
ve amel doğru oldukdan sonra, tesavvuf yoluna sıra gelir. Vilâyetin kemâllerine
kavuşmak ümmîdi başlar. Bu zarûrî din vazîfeleri yanında, halîfelik kimin hakkı
idi gibi şeyler, lüzûmsuz ve fâidesizdir. Ancak, bozuk ve sapık kimseler, bu şeyleri
yanlış anlatdıkları, taşkınlık yapdıkları ve insanların en iyisinin “aleyhi ve alâ
âlihissalevâtü vetteslîmât” Eshâbına “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” leke sürmeğe
kalkışdıkları için, onları çürütecek bilgileri açıklamak lâzım olmuşdur. Çünki,
bu sağlam dinde fesâd, karışıklık çıkmasını önlemek, zarûriyyât-ı dindendir. Vesselâm.
20 — ÜÇÜNCÜ CİLD, 36. cı MEKTÛB
Bu mektûb, mîr Muhammed Nu’mâna “rahmetullahi teâlâ aleyh” gönderilmişdir.
Kabr azâbına inanmıyanların şübhelerini gidermek için yazılmışdır:
Allahü teâlâya hamd olsun! Onun seçdiği, sevdiği kullarına selâm olsun! Kabrde
azâb yapılacağı sahîh ve meşhûr hadîsler ile, hattâ Kur’ân-ı kerîmdeki âyetlerle
bildirilmiş iken, çok kimsenin bunda şübhe etdiği, hattâ inanmadığı, böyle şey
olamaz dediği görülüyor. Kabre konulmamış ölüleri hareketsiz ve bırakıldığı gibi
gördükleri için, mezârda azâb olduğunda şübhe ediyorlar. Meyyite azâb yapılsaydı,
canı yansaydı, dirilerde olduğu gibi, çırpınır, hareket ederdi diyorlar. Buna
cevâb olarak deriz ki, (Kabr hayâtı) veyâ (Âlem-i berzah hayâtı) denilen, meyyitlerin
hâli, dünyâdaki dirilerin hayâtı gibi değildir. Dünyânın nizâmı, düzeni için,
buradaki hayâtda, hem his ya’nî duygu, hem de irâde ile hareket vardır. Berzah
[kabr] hayâtında ise, hareket etmek lâzım değildir. Hattâ, berzah âleminde hareket
olmaması lâzımdır. O hayâtda bulunanların, elem ve azâb duymaları için,
yalnız his etmeleri yetişir. Görülüyor ki, berzah hayâtı, ya’nî kabr hayâtı, dünyâ
hayâtının yarısı gibidir. Kabrde, rûhun bedene bağlanması, diri iken olan bağlanmasının
yarısı kadardır. İşte bunun için, gömülmemiş ölüler, berzah hayâtında oldukları
için, azâbı ve elemi duyarlar ve hiç hareket etmez, kıpırdayamazlar. Hep
doğru söyleyici olan (Muhbir-i sâdık)ın “aleyhi ve alâ âlihissalevâtü vetteslîmâtü
etemmühâ ve ekmelühâ” doğru söylemiş olduğu böylece anlaşılmakdadır.
Şunu da bildirelim ve şübheleri kökünden giderelim: Peygamberlik makâmı aklın
ve düşüncenin dışındadır, üstündedir. Aklın eremeyeceği, anlıyamıyacağı çok
şeyler vardır ki, bunlar Peygamberlik makâmında anlaşılır. Herşey akl ile anlaşılabilseydi,
Peygamberler gönderilmezdi “salevâtüllahi teâlâ ve teslîmâtühü sübhânehü
aleyhim ecma’în”. Âhıret azâbları, Peygamberler göndererek bildirilmezdi.
İsrâ sûresinin onbeşinci âyetinde meâlen, (Biz, Peygamber göndererek bildirmeden
önce, azâb yapıcı değiliz) buyuruldu. Akl çok şeyi anlar. Fekat, herşeyi
anlıyamaz. Anlaması da, kusûrsuz, tâm değildir. Çok şeyleri, Peygamberler
bildirdikden sonra anlamakdadır. Peygamberlerin gelmesi ile, insanların özr ve behâne
yapmaları önlenmişdir. Nisâ sûresinin yüzaltmışdördüncü âyetinde meâlen,
(Peygamberleri, müjde vermek için ve korkutmak için gönderdim. Böylece, insanların
Allahü teâlâya özr, behâne yapmaları önlendi) buyuruldu. Akl, dünyâ işlerinde
bile çok kerre yanılmakdadır. Böyle olduğunu bilmiyen yokdur. İslâm bilgilerini,
böyle bir akl ile dartmağa kalkışmak doğru olamaz. İslâm bilgilerini akl
ile inceleyip, akla uygun olup olmamasına bakmak, aklın hiç yanılmaz olduğuna
– 481 – Se’âdet-i Ebediyye 2-F:31