Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lir. Vehhâbîler, kendilerinin Hanbelî mezhebinde olduklarını söylüyorlar. Hanbelî
mezhebinin çok kıymetli (İknâ’) kitâbında, Peygamberlerin ve Evliyânın mezârlarına
ilticâ ve istigâse etmenin mekrûh olduğu yazılıdır. Küfr, şirk diyen hiç
yokdur. Vehhâbîler ise, mezârlardan istigâse eden müşrik olur diyor. Kendi kendilerini
yalanlıyorlar.) Süleymân hazretleri, ölünciye kadar onlarla mücâdele etdi.
Onları tasvîb eden bir eser bırakmadı. 454.
849 — SÜLEYMÂN BİN CEZÂ’ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Birçok kitâbdan
ve en çok hüccet-ül-islâm imâm-ı Gazâlînin kitâblarından toplıyarak hâzırladığı (Ey
oğul) ilm-i hâl kitâbını 960 [m. 1552] senesinde yazmışdır. Çok kıymetlidir. Hakîkat
Kitâbevi tarafından (İslâm Ahlâkı) kitâbının üçüncü kısmı olarak çeşidli baskıları
yapılmışdır. Yanlış olarak (Huccet-ül-islâm) adı ile de sık sık basılmakdadır.
850 — SÜLEYMÂN ÇELEBÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Süleymân bin Ivez
pâşa bin Mahmûd, meşhûr türkce mevlidin yazarıdır. Mevlidin asl adı (Vesîle-tünnecât)dır.
Süleymân Çelebî 800 [m. 1398] senesinde Bursada vefât etdi. Çekirgededir.
Dedesi Mahmûd beğ, 738 [m. 1338] senesinde, Süleymân pâşa ile, Rumeliye
sal ile geçenlerdendir. Mevlid cem’iyyeti, ilk olarak 604 [m. 1207] de yapıldı. 386.
851 — SÜLEYMÂN HÂN-I “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Kânûnî sultân Süleymân,
islâm halîfelerinin yetmişbeşincisi ve Osmânlı pâdişâhlarının onuncusudur.
Yavuz sultân Selîm hânın oğlu, ikinci Selîm hânın babasıdır. Dokuzyüz 900 [m.
1494] senesinde tevellüd, 974 [m. 1566] de vefât etdi. Süleymâniyye câmi’i yanındaki
türbededir. İkinci Süleymân ve ikinci Ahmed hân da bu türbededirler. 926 [m.
1520] de halîfe oldu. Onüç kerre cihâd yapdı. Hepsinde zafer kazandı. Yapdığı donanma,
Avrupada birinci idi. Atlas okyânusundan Ummân denizine kadar ve
Macaristân, Kırım ve Kazandan Habeşistâna kadar geniş yerleri, Allahü teâlânın
dîni ile, adâlet ile idâre etdi. Almanya İmperatoru ve İspanya kralı olan Şarlkent
ya’nî beşinci Şarl 932 [m. 1526] senesinde Fransaya saldırdığı zemân, Fransızlar Osmânlı
devletinden yardım istedi. Sultân Süleymân, Barbaros Hayreddîn pâşayı büyük
bir donanma ile imdâda gönderdi. Şarlkent, Fransa ile sulh yapmağa mecbûr
oldu. Karada da, sultân Süleymânın idâre etdiği Osmânlı ordusuna mağlûb oldu.
Sultân Süleymân hân pekçok hayr ve hasenât yapdı. Sultân Selîm, Şâhzâdebaşı,
Cihângir ve Süleymâniyye câmi’lerini ve Anadolu ve Rumelinin her yerinde, Rodos
ve başka adalarda müzeyyen câmi’ler, medrese, hastahâneler, aşhâneler, yollar, köprüler
yapdı. Kızları, dâmâdları, kumandanları da sayılamıyacak kadar çok hayrlı eserler
bırakdı. 969 [m. 1561] da İstanbulda kahve içilmesine başlandı. Kur’ân-ı kerîmi
sekiz kerre yazdı. 932 [m. 1526] de Fransa hükûmeti, sultân Süleymâna sığındı.
945 [m. 1539] de Osmânlı donanması, Avrupalıların birleşik deniz kuvvetlerini
bozguna uğratdı. 963 [m. 1555] de Süleymâniyye câmi’i ve külliyesi yapıldı. 967 [m.
1559] de Avrupalıların donanmaları ikinci bozguna uğradı. Eyyûbde (Baba Haydar)
câmi’ini yapdırdı. Baba Haydar, Ubeydüllah-ı Ahrâr halîfelerinden olup, 957 [m.
1549] de vefât etdi. Edirne-kapı mezârlığında, Münzevîye giden yol üzerinde (Emîr
Buhârî Tekkesi) mescidini yapdırdı. Bu tekkenin ilk şeyhi Mahmûd Çelebî efendi,
câmi’in karşısında medfûndur. Seyyid Ahmed-i Buhârînin dâmâdıdır. Kayınpederi
vefât edince, yerine geçerek Maltadaki Emîr Buhârî tekkesine nakl etdi. 1391 [m.
1971] de Buğaz köprüsü çevre yolu yapılırken, tekke ve kabrler yıkılıp kaldırıldı. Süleymâniyye
câmi’ini ve Edirnedeki Selîmiye câmi’ini mi’mâr Sinân yapdı.
(Kâmûs-ul a’lâm)da diyor ki, (Sultân Süleymânın torunu ve sultân ikinci Selîm
hânın kızı Şâh sultân ile dâmâdı Zâl Mahmûd pâşa, Eyyûbde Defterdâr caddesinde
büyük bir câmi’ yapmışlardır. İkisi de 988 [m. 1580] senesinde vefât etdiler.) Câmi’
yanındaki türbededirler. Sultân üçüncü Selîm hânın büyük hemşîresi Şâh sultân
bu câmi’in yanına bir mekteb ve kendi için bir türbe yapdırdı. Türbede zevci
Mustafâ pâşa ile vâlidesi sultân da vardır. Sultân Mahmûd hân ve son olarak
1380 [m. 1960] de, başvekîl Adnân Menderes, câmi’i ve türbeyi ta’mîr etdiler.
– 1173 –