Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

de tevellüd etdi. m.306 da imperatör oldu. m.337 de vefât etdi. Yerine üç oğlundan
ikincisi olan Kostans bizans imperatörü oldu ve m.361 de öldü. Ayasofya cami’ini
360 da bunun yapdırdığı söylenilmekde ise de bu, babasının yapdığını tevsi’
etmişdir. Büyük Kostantin Galyayı, ya’nî Fransayı, İngiltereyi, İtalyayı, Afrikanın
şimâlini, Yunânistânı aldı. Bayrağına haç resmi koydu. m.325 de İznikde üçyüzonsekiz
papas toplayıp, yeni İncîl yazdırdı. Îsâ aleyhisselâmın dînine sonradan
karışdırılmış olan, Eflâtunun ortaya çıkarmış olduğu teslîs [Trinite] inancını bu yeni
İncîle de koydurdu. Bu dinde teslîs bulunmadığını, Allahın bir olduğunu söyliyen
Aryüsü aforoz etdirdi. Doğru olan Barnabas İncîlini yasak etdi. Noel gecesini
bayram i’lân etdi. m.330 da Bizans kasabasını büyültüp, Kostantîniyye ismini
verdi. Sonradan İstanbul, İstambol, İslâmbol, Derseâdet ismleri de verilmişdir.
İstanbul şehrini (Sûr) denilen büyük bir dıvar ile çevirdi. Sonra gelen kayserler tarafından
ta’mîr edilmişdir. Kara tarafında yedi, deniz tarafında dokuz kapusu
vardır. Yedi Kule zındanları, sur ile birlikde yapılmışdır. Asrlar boyunca, binlerce
hıristiyana, zulm, işkence yapılmış olan bu zındanlar, Fâtih tarafından kapatıldı.
Hiçbir pâdişâh zemânında kullanılmadı. Osmânlı sultânlarının onaltıncısı olan
ikinci Osmân bin birinci Ahmed hân, onsekiz yaşında iken, 1031 [m. 1622] senesinde
bu zındanda şehîd edilmişdir. Şehîd eden sadr-ı a’zam Bosnalı Dâvüd pâşa
da, bir sene sonra bu zındanda katl edilip, Akserâydaki Murâd pâşa câmi’ine
defn edilmişdir. 42, 43, 53, 535, 1043, 1074, 1078, 1080, 1099, 1138, 1176.
547 — KUDÛRÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebül-Hüseyn Ahmed bin Muhammed
Bağdâdî, hanefî fıkh âlimlerindendir. 362 [m. 973] de tevellüd, 428 [m. 1037]
de Bağdâdda vefât etdi. (Muhtasar) kitâbı meşhûrdur. Şerhleri ve türkçesi vardır.
1127.
548 — KUDSÎ: Altıyüzonyedinci [617] sırada Molla Kudsî ismine bakınız!
549 — KUHİSTÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Şemseddîn Muhammed bin Hüsâmeddîn,
Hanefî fıkh âlimi ve Buhârâ müftîsi idi. 962 [m. 1555] de Buhârâda vefât
etdi. (Câmi’ur-rumûz) adındaki (Nikâye) şerhi ve (Câmi’ul-mebânî) adındaki
fârisî (Fıkh-ı Gîdânî) şerhı meşhûrdur. 731, 1024, 1084.
550 — KUREYŞ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Kureyş, Resûlullahın onbirinci babası
olan Fihrin ismidir. Nûh aleyhisselâmdan sonra Arabistân yarım adasında yerleşenlere
(Arab-ı bâide) denir. Âd, Semûd ve Amâlika bunlardandır. Hûd aleyhisselâm
Âd kavmine, Sâlih aleyhisselâm Semûd kavmine gelmişlerdir. Hepsi
(Sâm) soyundandır. Bunlardan sonra, gelip Yemene yerleşen (Kahtân) evlâdlarına
(Arab-ı âribe) denir. Bunlar Yemende (Himyer) devletini kurdu. Bu devlet
çökünce, önce Habeşliler, sonra Îrânlılar Yemene vâlî ta’yîn etdiler. Etrâfa dağılan
Himyerîlerden Medînede (Evs) ve (Hazrec) kabîleleri meydâna geldi. Şâm tarafına
gelenler, (Gassân) devletini kurup hıristiyan oldular. Irâka gelenler (Hîre)
devletini kurdu. İsmâ’îl aleyhisselâmın oniki evlâdının (Arab-ı âribe) ile karışmasından
(Arab-ı müsta’ribe) meydâna geldi. Arablar, islâmiyyetden sonra yabancılarla
karışdı. Lisânları değişerek (arab-ı müsta’cime) meydâna geldi.
Arab-ı müsta’ribeden (Benî Adnân) ve bunlar arasında da (Mudar) ve (Rebîa)
kabîleleri meşhûr oldu. (Benî Mudar)dan (Kenâne), (Kureyş), (Hevâzîn), (Sakîf),
(Temîm) ve (Müzeyne) kabîleleri meydâna geldi. Bunlardan (Kureyş) Mekkede
yerleşmekle ayrıca şeref kazandı. Kabîle reîsleri, mühim işlerde anlaşmak için, Mekkede
(Dâr-ün-nedve) denilen yerde toplanıp meşveret ederlerdi.
Kureyş kabîlesi de, (Hâşimî), (Emevî), (Nevfel), (Abdüddâr), (Esed), (Teym),
(Mahzûm), (Adîy), (Cumah) ve (Sehm) adında on kola ayrılmışdı. Zemzem dağıtmak
ve Kâ’beyi ta’mîr ve tezyîn, Hâşimîlere, Kâ’be kapısını açmak, Abdüddâr oğullarına,
Ukâh denilen Kureyş sancağını taşımak Emevîlere, hac zemânı ziyâfet
vermek Nevfel oğullarına, Dârünnedve reîsliği Benî Esede, mahkeme hâkimliği
– 1128 –