Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

52 — TEGANNÎ VE MÜZİK
Güzel san’atların bir kolu denilen müzik, hisleri ve düşünceleri seslerle ve hareketlerle
anlatmak san’atıdır. Müzik, düzenlenmiş ses ve hareketdir. Seslerin melodi,
armoni ve polifoni gibi şekllerde düzenlenmesidir. İlâhî dinler ve bunların bozulması
ile meydâna çıkan, eski Mısr, Çin ve Yunan inançları ve Buda, Berehmen
kâfirleri, Cennetde müzik olduğunu bildirmekdedir. Hattâ müzik kelimesi, yunanlıların
büyük putları olan Zeüs’ün kızları sayılan Mousa (Müz) denilen dokuz heykelin
adından hâsıl olmakdadır. Müziğin bütün dinlerde büyük günâh olduğu,
(Dürr-ül-müntekâ)da yazılıdır. İncîlin yasak etdiği müziği, sonradan papasların hıristiyan
dînine sokdukları Zerkânînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” (Mevâhib-i ledünniyye)
şerhi, beşinci cildinde uzun yazılıdır. Bozuk dinler, kalbleri ve rûhları
besliyemediği için, müziğin, her nev’ çalgı sesinin nefslere hoş gelmesi, nefsleri beslemesi
rûhânî te’sîr sanıldı. Bugünkü batı müziği, kilise müziğinden doğdu. Bugün
yeryüzünü kaplıyan bozuk dinlerin hemen hepsinde, müzik, ibâdet hâlini almışdır.
Müzik ile, her nev’ çalgı ile nefsler keyflenmekde, şehvânî, hayvânî arzûlar kuvvetlenmekdedir.
Rûhun gıdâsı olan, kalbleri temizliyen ve nefsleri ezip, harâmlara
olan arzûlarını yok eden, ilâhî ibâdetler unutulmakdadır. (Mekâtîb-i şerîfe)nin
doksanıncı ve doksandokuzuncu mektûbları sonunda diyor ki, (Şarkı, tegannî
çok dinleme. Simâ’ kalbi öldürür. Nifâk hâsıl olur). Doksanaltıncı mektûbda diyor
ki, (Kalbde Allah sevgisini artdıran şi’rleri, çalgısız ve fâsıklar olmaksızın
dinlemek câizdir). Müzik, her nev’ çalgı, insanları, alkolikler ve morfinmanlar gibi
gaflet içinde, uyuşuk yaşatmakdadır. Böylece, nefsleri azdırarak, se’âdet-i ebediyyeden
mahrûm kalmasına sebeb olmakdadır. İslâm dîni, insanları bu âfetden,
bu sonsuz felâketden korumak için, müziği kısmlara ayırmış, zararlı olanlarını harâm
kılmış, yasak etmişdir.
Müziğin Cennetde de bulunduğunu ve orada nasıl olduğunu, dünyâda erkeklere
de, kadınlara da harâm olan kısmlarını bildiren hadîs-i şerîflerden birkaçı,
(Kurret-ül’uyûn) kitâbının son bâbında yazılıdır. Bu kitâb, 1302 [m. 1884] de İstanbulda
basılan (Muhtasar-ı tezkire-i Kurtubî) kitâbının kenârlarında basılmışdır. Her
iki kitâb, Hakîkat Kitâbevi tarafından 1421 [m. 2001] de yeniden tab’ edilmişdir.
(Hadîka)da diyor ki, (Tâtârhâniyye) fetvâ kitâbında, (Başkalarını hicv eden ve
fuhş, içki anlatan ve şehveti harekete getiren şi’rleri tegannî ile, ya’nî ses dalgaları
ile okumak, her dinde harâmdır. Harâma sebeb olan şeyler de harâm olur) demekdedir.
Böyle, kat’î harâm olana güzel okudun diyen kâfir olur. Zinâ, ribâ, riyâ
ve şerâb içmek gibi harâmlar için de böyledir. Va’z, hikmet, nasîhat, güzel ahlâk
bildiren şi’r ve ilâhîleri tegannî ile okumak câizdir. Devâmlı, böyle vakt geçirmek
mekrûh olur. Tarîkatcıların, câmi’lerde, tekkelerde ilâhî, zikr, tesbîh okuyarak,
nefslerin şehvetlerini tahrîk etmeleri, dahâ büyük harâmdır. Böyle olduğu kat’î
olarak bilinen toplantılara gitmemelidir. Böyle yerler, ibâdet yeri olmakdan çıkmış,
fısk meclisi olmuşdur. Fekat, iyi bilinmedikce, sû-i zan etmemelidir. Kur’ân-ı kerîmi,
zikri, düâyı, ezânı, tegannî ile okumak, sözbirliği ile harâmdır. Tegannî,
harfleri, kelimeleri değişdirmekde, ma’nâyı bozmakdadır. Bunları kasd ile, bile bile
değişdirmek harâm olur. Hatâ ile, tegannî ile ve bilmiyerek bozulunca harâm olmaması,
bozulup bozulmıyacak yerleri öğrenmeğe çalışanlar içindir. Bunun için,
tecvîd öğrenmek lâzımdır. Kur’ân-ı kerîmi, zikri ve ilâhîleri, ma’nâyı bozmıyacak
güzel ses ile okumak, müstehabdır. Bu da, tecvîde göre okumakla olur. Bunun kalbe,
rûha te’sîri çok olur. Güzel ses ile okumak demek, nağme yapmak, çene oynatmak
değil, Allah korkusu ile okumakdır. Enbiyâ “salevâtullahi teâlâ aleyhim ecma’în”
ve Evliyâ “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” böyle güzel sesle okurlardı.
Fâsıklar [kötü kimseler] ve Ehl-i kitâb gibi tegannî yaparak hazîn okumak ve
bunu dinlemek hadîs-i şerîf ile men’ olundu. Elhân ile, ya’nî mûsikîye uyarak tecvîdi
bozmak bid’at ve dinlemesi de büyük günâhdır.
– 718 –