Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

şe-te ümm-il mü’minîne “radıyallahü anhümâ”. Ve beyne Alîyyin “radıyallahü anh”
ve Fâtıma-tez-zehrâ “radıyallahü anhâ”. Allahümme a’ti le-hümâ evlâden sâlihan
ve ömren tavîlen ve rızkan vâsi’an. Rabbenâ heb lenâ min ezvâcinâ ve zürriyyâtinâ
kurrete a’yünin vec’alnâ lil müttekîne imâmâ. Rabbenâ âtinâ fiddünyâ haseneten
ve fil âhıreti haseneten ve kına azâbennâr. Sübhâne rabbike...). Sonra Fâtiha
der. Bu düâyı Peygamber efendimiz ve bütün Âlimler, Velîler okudular. Bunu
okuyunca, zevc ve zevce arasında, ölünciye kadar muhabbet mevcûd olur.
Râhat ve huzûr içinde yaşarlardı. Evlerinden bereket eksik olmazdı. Nikâh yapan
zât, zevc ve zevcenin nüfûs kâğıdını alıp, iki şâhid ile imâm efendiye gider. İmâm
efendinin vereceği (Nikâh vesîkası)nı doldurup, kendisi ve iki şâhid imzâlar.
İmâm efendi, vesîkaları tasdîk edip, bunları nüfûs kâğıdı ile âid olduğu nüfûs
me’mûrluğuna gönderir. Nüfûs me’mûru vesîkadaki nikâh bilgisini kendi defterine
ve nüfûs kâğıdına kayd eder. Nüfûs kâğıdını imâm efendiye gönderir. İmâm efendi,
nüfûs kâğıdını zevcin kendisine ve zevcenin vekîline verir. Böylece, nikâh işi,
tescîl edilmiş olur.
Nikâh eden kimsenin niyyeti, zinâdan, harâma bakmakdan korunmak olmalıdır.
Sâlih evlâd yetişdirmeği, Muhammed aleyhisselâmın ümmetinin çoğalmasını
ve Onun nikâh sünnetine uymağı niyyet etmelidir. Evlendikden sonra, harâm
mâl toplamağa kalkışmak, harâm kazanmağa çoluk çocuğu behâne etmek, nikâhın
sünnet üzere yapılmadığını gösterir.
(Müt’a) nikâhı ve (Muvakkat nikâh), dört mezhebde de harâmdır. Müt’a nikâhı,
şâhidsiz olarak bir kadına belli para verip, belli zemân için berâber yaşamağı
sözleşmek demekdir. Müt’a nikâhının harâm olduğunda bütün âlimlerin sözbirliği
bulunduğu, (Mîzân-ül-kübrâ)da ve (İbni Âbidîn)de yazılıdır ve (İmâm-ı Mâlik
câiz dedi) sözünde yanlışlık olduğunu bildirmekdedir. Muvakkat nikâh, yüz sene
olsa bile, belli bir zemân sonra boşamağı söyliyerek, bütün şartlarına uygun yapılan
nikâhdır. Söylemeyip, yalnız kalbinden geçirse, nikâh sahîh olur.
Hacca götürecek erkeği olmıyan bir kadının, hacca gidebilmek için, hacca gitmekde
olan bir erkek ile evlenmesi ve hacdan gelince boşanması da, muvakkat nikâh
olduğu için harâmdır. Kadınların, hacca yalnız gitmeleri de harâmdır. Ebedî
mahrem akrabâsından biri veyâ zevci yanında bulunmıyan kadının üç günlük yola
gitmesi câiz değildir. İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfeden ve imâm-ı Ebû Yûsüfden
“rahmetullahi teâlâ aleyhimâ” gelen habere göre, hür kadının bir günlük yere mahremsiz
gitmesi mekrûhdur. Bir günden az mesâfeye sâlih erkekler arasında mahremsiz
gidebileceği, (Fetâvâ-yı Hindiyye) beşinci cildde yazılıdır.
(Ukûd-üd-dürriyye)de diyor ki, (Mehr olarak Kur’ân-ı kerîm öğretmeği söylemek
sahîhdır. Çünki, karşılığında ücret alınması câiz olan şeyi mehr yapmak câizdir.
Bir kimse, zevcesine nafakadan hâric birşey gönderince bunun mehr olduğunu
söylerse, yemîn edince sözü kabûl edilir. Mehr söylemeden nikâh edilen kadın,
halvet ve vaty olmadan önce boşanırsa, zevcin buna müt’a vermesi vâcib
olur. Müt’a, antârî, manto ve baş örtüsü olup, kıymeti mehr-i mislin yarısından fazla
olmaz. Zevci ölen kadın, mehr-i mu’accelin bir kısmını almadığını söylerse, bunu
mîrâsdan alır. Mehr-i mu’accelin hepsini almadığını söylerse, birşey verilmez.
Baba, kızına çehiz hâzırlayıp sıhhatde iken kendisine teslîm etdikden sonra ölse,
vârisler bundan hak istiyemez. Kızın akrabâsının kızı teslîm etmek için, başlık olarak
dâmâddan aldıkları şeyler rüşvet olur. Dâmâda geri vermeleri lâzım olur.
Âkıl, bâlig olan kız, mehr-i misl ile küfvüne nikâhlanırsa, babası, anası ve hiç kimse,
buna mâni’ olamaz. Bâkire olarak aldığı kızı, seyyibe [dul] bulduğunu söyliyenin
sözü kabûl edilmez ve mehri geri verilmez. İki bayram arasında nikâh yapmak
ve düğün yapmak câizdir.) (Hamza efendi risâlesi)nde ve (Fetâvel-hayriyye)de diyor
ki, (Nikâh yapmak için, kızın akrabâsının zevcden başlık olarak birşey istemesi
rüşvetdir. Alması harâmdır. Dâmâd da, va’d ederse, vermesi lâzım olmaz. Ver-
– 575 –