Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

hi olup, bedî, beyân, me’âni ve belâgat ilmlerini bildirmekdedir. 1309 İstanbul baskısı
nefîsdir. (Telhîs)i Celâlüddîn Muhammed Kazvîni yazmış, 739 da vefât etmişdir.
(Akâid-i Nesefî şerhı) meşhûrdur. Sadr-üş-şerî’anın (Tenvîh) kitâbına şerhı
olan (Telvîh) kitâbından, imâm-ı Rabbânînin ders verdiği, (Berekât)da, Bedî’uddîn
isminde yazılıdır. İlm-i kelâmda yazdığı (Mekâsıd) kitâbı ve buna yapdığı
şerhı çok kıymetlidir. 1062, 1183.
786 — SA’DÎ ÇELEBÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Sa’dullah bin Îsâ, Kastamonilidir.
İstanbul kâdîsı ve müftîsi idi. Kemâl pâşa zâdeden sonra, onuncu Şeyh-ulislâm
oldu. 945 [m. 1539] de vefât etdi. Eyyûbdedir. Beydâvî tefsîrine ve (İnâye)
adındaki Hidâye şerhine ve Fîrûzâbâdî Kâmûsuna yapdığı hâşiyeleri çok kıymetlidir.
518. ci sıraya bakınız! 1084, 1125.
787 — SA’DÎ ŞÎRÂZÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Müslih-ud-dîn şeyh Sa’dî,
Ehl-i sünnet âlimlerindendir. Tesavvuf büyüklerindendir. 589 [m. 1193] da Şîrâzda
tevellüd ve 691 [m. 1292] de orada vefât etdi. Abdülkâdir-i Geylânînin halîfesinin
talebesidir. İlm öğrenmekle, tâlibleri irşâdla ve kâfirlerle cihâdla uğraşdı. Nazm
ve nesr üzere kitâblar yazdı. (Gülistân) kitâbında Etabekler devletinin beşinci sultânı
Ebû Bekr bin Sa’di çok medh etmekdedir. (Gülistân) ve (Bostân) kitâbları çeşidli
dillere terceme edilmişdir. Ondört kerre hacca gitdi. Haçlı ordularına esîr düşdü.
Şîrâzdaki Etabekler devleti 543 den 662 ye kadar devâm etdi. 621, 955.
788 — SADREDDÎN-İ KONEVÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebülme’âlî Muhammed
bin İshak, Sôfiyye-i aliyyeden ve şâfi’î kelâm âlimlerindendir. Konyalıdır.
Üvey babası olan Muhyiddîn-i Arabîden feyz aldı. Celâleddîn-i Rûmînin ve
Sa’îdeddîn-i Fergânînin hocaları idi. 671 [m. 1272] senesinde vefât etdi. Konyadadır.
964, 1148, 1163, 1165.
789 — SADR-ÜŞ-ŞEHÎD HÜSÂMEDDÎN “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Dörtyüzonsekizinci
[418] sırada Hüsâmeddîn Ömere bakınız!
790 — SADR-ÜŞ-ŞERÎ’A-İ SÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ubeydüllah bin
Mes’ûd bin Tâc-üş-şerî’a Ömer, Burhân-üş-şerî’a Mahmûd bin Ubeydüllahın kızının
oğludur. Birinci Sadr-üş-şerî’a Ahmed bin Ubeydüllah, anasının da, babasının da dedesidir.
Dedesinin (Vikâye) kitâbını hem şerh etmiş, hem de kısaltmışdır. Kısaltdığına
(Muhtasar-ı Vikâye) veyâ (Nikâye) adını vermişdir. Bunun (Vikâye şerhı)ne çeşidli
hâşiyeler yapılmışdır. Bunlar arasında, Ehî Çelebînin ve Hasen Çelebînin ve
imâm-ı Birgivînin hâşiyeleri meşhûrdur. (Tenkîh) ve bunun şerhi (Tevdîh) üsûl kitâbları
çok kıymetlidir. 750 [m. 1349] de Buhârâda vefât etdi. Hasen bin Muhammed
Çelebî, molla Fenârî neslinden olup, 886 [m. 1480] da vefât etmişdir. 1084.
791 — SAFİYYE “radıyallahü anhâ”: Resûlullahın halasıdır. Halaları arasında
yalnız bu îmâna geldi. Zevci Hâris, nübüvvetden evvel ölmüş, Hadîce-tül-kübrânın
kardeşi Avvâm ile nikâhlanmış, Zübeyr tevellüd etmişdi. Safiyye, Hendek
gazvesinde bir yehûdî öldürüp, ganîmetden hisse aldı. 20 [m. 641] senesinde yetmişüç
yaşında Medînede vefât etdi. 1198.
792 — SAFİYYE “radıyallahü anhâ”: Hayber yehûdîlerinin başı olan Huyey ibni
Ahtabın kızı idi. Hayberde bir yehûdîye nişanlı idi. Sonra çok zengin olan Kenâne
bin Hakîk ile evlenmişdi. Hicretin yedinci senesinde Hayber feth olundukda Safiyye
de esîr edilmişdi. Resûlullahın hissesine düşüp âzâd buyurdu. Îmân eyledi ve
Resûlullahın nikâhı ile şereflendi. 50 [m. 670] senesinde Medînede vefât etdi. 166.
793 — SAFİYYÜDDÎN-İ ERDEBÎLÎ: Tanınmış tesavvufculardandır. Muhammed
Geylânîden feyz almışdır. Yediyüzotuzbeş 735 [m. 1335] senesinde Erdebilde
vefât etdi. Hâcı Bayram-ı velînin feyzi, Erdebîlî yolundan gelmekdedir. Erdebil,
Tebrîz civârında bir kasabadır. 1087, 1175.
794 — SALÂH [İbni]: İbni Salâh Osmân şâfi’î şehr-i zûrî, 643 [m. 1277] de vefât
etdi.
– 1164 –