Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

le ezân okumak bid’atini savunmak, bir müslimâna yakışacak şey değildir. Bundan
başka, (Dürr-ül-muhtâr) sâhibi “rahmetullahi teâlâ aleyh” yemîn kısmında, nezri
anlatırken buyuruyor ki, (Her beldede, her mahallede mescid yapmak, hükûmet
üzerine vâcibdir. Beyt-ül-mâl parasından yapdırılması lâzımdır. Hükûmet yapdırmazsa,
müslimânların yapdırması vâcib olur). Birinci cild, dörtyüzsekseninci sahîfede
diyor ki, (Ezân okunurken, câmi’den çıkmak harâmdır. Fekat, kendi mahallesindeki
câmi’ cemâ’ati ile kılmak için çıkmak câizdir. Çünki, mahallesindeki câmi’de
kılmak vâcibdir). Bütün bunlardan anlaşılıyor ki, her mahallede mescid
bulunması, mahalle mescidlerinin hepsinde ezân okunması, herkesin kendi mahallesi
veyâ çarşısı câmi’inde okunan ezânı işitip, buradaki cemâ’ate gitmesi emr
edilmişdir. Her mahallede câmi’ bulunacak, hepsinde ezân okunacak, herkes ezân
sesi duyacakdır. Ho-parlörle uzaklara duyurmağa lüzûm yokdur. Şimdi, ezânı
ho-parlör ile okuyorlar. Ho-parlör sesleri birbirine karışarak, ezân oyuncak hâlini
alır. Görülüyor ki, ho-parlörle okumak, lüzûmsuz ve zararlı olmakdadır. İslâmiyyetin
emrine uyarak her müezzin minâreye çıkıp, sünnete uygun ezân okuyunca,
herkes kendine yakın ezânı çok iyi işitir. Uzaklardan ho-parlör sesini duymağa
lüzûm olmaz. Ezânı ho-parlörle okuyarak, sesin uzaklardan işitilmesini istemek,
ezânın bir yerde okunmasını, her câmi’de okunmamasını istemek demekdir.
Beyhekînin bildirdiği ve (Künûz-üd-dekâık)da yazılı hadîs-i şerîfde, Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem”, Eshâbına “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în” hitâb
ederek buyurdu ki, (Sizden sonra, bir zemân gelecekdir. O zemânda bulunan
müslimânların en sefîlleri, en aşağıları, müezzinlerdir). Bu hadîs-i şerîf, tegannî
ederek ve sünnete uymıyarak okuyan ve ibâdetlere bid’atler karışdıran kimselerin
zuhûr edeceklerini haber vermekdedir. Allahü teâlâ, müezzin kardeşlerimizi,
bu hadîs-i şerîfde kötülenen müezzinler gibi olmakdan muhâfaza buyursun!
Âmîn.
Zemânımızda, minâresine çıkılıp sünnete uygun ezân okunan bir câmi’ görünmez
oldu. Minârede okumamak şehrlere de, köylere de yayıldı. Çok şükr, Diyânet
işleri başkanlığı, müftîliklere gönderdiği 1.12.1981 târîh ve 19 numaralı ta’mîmi
ile, müezzinlerin minâreye çıkarak ezân okumalarını mecbûrî hâle getirmişdir.
Ezân okuyanın müslimân, âkıl ve sâlih olduğunun bilinmesi lâzımdır. Bunun için
teypden ve radyodan okunan ezân sahîh olmaz. Minâreye çıkıp ho-parlörle okumak
da, sünnete uygun değildir. Birinci kısmda, 61. maddenin sonuna bakınız! İbâdet
ile âdeti ayırd etmek lâzımdır. İbâdet olmayan şeylerde, radyo, ho-parlör
kullanılır. İslâmiyyet, buna birşey demez. Fekat, ibâdetlerde ufak değişiklik yapan
mezhebsiz olur.
Bütün fıkh kitâblarında, meselâ fârisî (Tergîbüssalât) kitâbında diyor ki, (Abdestsiz
ve cünüb ve serhoş olanın ve fâsıkın ve çocuğun ve kadının ve mecnûnun ezân
okumaları mekrûhdur. Serhoş, cünüb ve mecnûnun okudukları ezânı tekrâr okumak
lâzım olduğu, sözbirliği ile bildirildi. Kâfir, nemâz vaktinde ezân okursa, müslimân
olduğu anlaşılır. Çünki ezân, müslimânlığın şi’ârıdır, alâmetidir). Ezânı,
ma’nâsını bilerek, inanarak ve severek okumak müslimân olmanın alâmetidir. Büyük
günâh işliyene (Fâsık) [kötü kimse] denir. İçki içen, kumar oynıyan, kadınlarla,
kızlarla arkadaşlık eden, her gün beş vakt nemâz kılmıyan, (Fâsık) olur. Kadınların
ezân, Kur’ân, mevlid, ilâhî okuyarak seslerini erkeklere duyurmaları harâmdır.
Hoparlör, radyo ve televizyon ile duyurmaları mekrûh olur. Bu âletlerin harâm
sesler için kullanılmaları âdet olan yerlerde, (âlet-i lehv) eğlence âletleri olurlar. Bunlarla
ibâdet yapmak, meselâ hoparlörle ezân okumak, fâsıkın okuması gibi, câiz olmaz.
Fısk yapanlar gibi ezân okumanın harâm olduğu (Dürer)de yazılıdır.
Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsının değişerek, küfre sebeb olmasının misâlleri çokdur.
Burada birini bildirelim: Yasîn-i şerîf sûresinde seksenbirinci âyet-i kerîmenin sonunun
meâli, (Onun yaratdıkları pek çokdur. O, herşeyi bilir)dir. Hâlbuki, bu âyet-i
– 723 –