Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

Bu altı misâl, dahâ başka dürlü 6x6 kadar çoğaltılabilir. Lâkin, zehrin ta’rîfinin
güclüğünü anlatmağa bu kadarı da yetişir.
TÜTÜN: Bugün fırın sayısında satış mağazaları bulunan ve hükûmetlerce reklâmları
yapılarak değeri ekmeğin üstüne çıkmış bulunan tütünün müessir maddesi
nikotindir. Korkunç zehrler arasında yer alan bu cismin bir damladan az mikdârı,
insanı öldürür. Gagası önünde nikotine batırılan bir cam çubuk tutulan bir
serçe, derhâl ölür. Bir sigara içinde bulunan nikotin, deri altına şırınga edildikde,
iki insanı öldürür. Tütün dumanında nikotinden başka birçok şiddetli zehrler
vardır. Meselâ, bir sigara dumanında bir miligram sîyan asidi, yüzde beş karbonmonoksid,
amonyak, yüzde birbuçuk kükürtlü hidrogen mevcûddur. Tıbbî kitâblar,
sigaranın fizyolojik te’sîrini îzâhdan evvel şu misâli söylüyor: Almanyada
yüzsekiz yaşında bir ihtiyâr, yeni yaşını tebrîke gelenlere, yüz seneden beri durmadan
sigara içdiğini ve şimdiki kuvvet ve zindeliğini sigaraya medyûn bulunduğunu
söylemekdedir.
Sigara içmek, tütünü kuru tebhîr etmek, ya’nî kuru cismleri damıtmak, gaz
hâle geçirmek demekdir. Sigara yanarken nikotinin yüzde yirmibeşi harâb oluyor.
Yüzde otuz kısmı dumanla havaya gidiyor. Yüzde kırkbeşi de sigara içinden ağza
doğru çekiliyor ise de, bunun üçde ikisi sigaranın soğuk kısmında mâyı’ hâlde
kalıp, ağza, sigaradaki nikotinin, ancak yüzde onbeşi dâhil oluyor. Sigaranın yanan
mahalli ile ağız arasındaki mesâfe ne kadar az ise, vücûde o kadar çok nikotin
gelir. Şu hâlde, ince uzun sigaralar, kısa kalın sigaralardan dahâ hafîfdir. Nikotin
te’sîrinden korunmak istiyenler, sigarayı ağızda değil, elde tutmalıdır. Ağır sigaralar,
nikotini çok sigaralar değil, içerken vücûde yüzde onbeşden çok nikotin
veren sigaralardır. Kuru tütünler, yaşlarından fazla, gevşek sigaralar, sıkı ve sert
sigaralardan fazla, hızlı çekenler, yavaş çekenlerden fazla, ciğerlerine çekenler, burna
çekenlerden ve burna çekenler, dudak tiryâkilerinden fazla nikotin alır. Ağza
giren nikotinin mühim bir kısmı, tükürük ile mi’deye gidip mi’de ifrâzını azaltarak
iştihâyı keser. Şu hâlde, yemek yiyenlerin bulunduğu yerde sigara içmek ve oda
havasını sigara dumanı ile karışdırmak büyük kabâhatdir. Bunun içindir ki, birçok
fıkh kitâblarında, sigara, tab’an [şer’an değil] mekrûh denilmekdedir. Nikotin, ağız
ve mi’de zarlarında kana karışır. Bunun da büyük kısmını, karaciğer tutarak parçalar
ve asid üriğe çevirir. Bundan dolayı, fazla sigara içenler, nekris ve rumatizmaya
yakalanabilir. Zâten herşeyin fazlası zararlıdır. Kanla dolaşan nikotin, böbrek
üstü bezlerini tahrîş ederek adrenalin ifrâzı artıp kan tazyîki yükselir ve derideki
damarlar sıkışarak, renk solar. Bağırsakları harekete getirip, ishâl yapar. Safra
yollarını daraltdığından, safrası ve karaciğeri za’îf olan, fazla tütüne dayanamaz.
Dimâga te’sîri henüz iyi bilinemiyor. Nikotin uzviyyetden çok yavaş atılır. Cum’a
günü sigaraya başlayan insanın idrârında, ancak gelecek Cum’a nikotin görülmeğe
başlar. Nikotinin en iyi tanıma vâsıtası sülükdür. Nikotine çok hassas olan bu
hayvân, dörtmilyonda bir nikotinli suda bile büzülmeğe başlar. Sigarayı fazla içmenin
zehr olduğu muhakkakdır. Birbirine rekâbetle tütün kullanan iki birâderin,
onyedinci pipoda, birlikde öldüklerini, bir babanın sigara içdikden sonra, iki
günlük çocuğu yirmi dakîka kucağında tutması ile, çocuğun nikotin tesemmümü
ile ağır hastalandığını ecnebî kitâblar yazmakdadır. Bununla berâber, kendilerini
zemânla ve yavaş alışdıran ve mu’tâdına göre kullanan büyüklere, hiç zarar vermemekdedir.
Sigaranın tüberkülozu, kanseri ve damar sertliğini kolaylaşdırdığı hakkındaki
korkunç hikâyelerin, temâmen yanlış olduğu tesbît edilmişdir. Bu hastalıklara
yakalananlarda, sigara içmeyenlerin mikdârı içenlerden az olmadığı muhakkakdır.
[m. 1964] yılı şubat ayında, Amerikada New-York eyâleti tıb derneğinde konuşan
göğüs hastalıkları mütehassısı Dr. Alvan L.Barach, sigara içerken dumanı içeriye
çekmiyenlerde akciğer kanseri yapdığını gösterecek bir delîl yokdur demiş-
– 985 –