Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lını yirse, kullanırsa, câiz olur. Günâh kocasına olur.
Herşey ile yarış etmek ve bilmece çözmek halâldir. Bunları kumâr ile yapmak
harâmdır. Koşarak veyâ at ile ve silâh ile, ok ile hedefe atmak gibi harbde kullanılan
şeylerle yapılan yarışlarda, bir tarafdan mal şart etmek de câiz olur. Ya’nî iki
kişiden yalnız biri, sen kazanırsan, ben sana vereceğim. Ben kazanırsam, sen bana
vermiyeceksin derse veyâ bir üçüncü kimse, yarışa katılan cemâ’at arasından
kazanana ben vereceğim derse, câiz olur. Fekat harbe hâzırlık için yapılmaları lâzımdır.
Oyun, gösteriş, övünmek için yapılan her yarış mekrûh olur. Nemâza mâni’
olacak kadar devâm ederse, harâm olurlar. Harbde kullanılan şeyleri öğrenmek
mendûbdur. 2. ci kısmda, 16. cı ve 31. ci maddelerin baş taraflarına bakınız! İki tarafın
da mal vermesi şart edilirse, (kumâr) olur. Kumâr oynamak harâmdır. Bir
üçüncü kimse de yarışa katılıp, ikisini de geçerse, ikisinden de alması, ikisini de geçemezse,
ondan birşey alınmaması şartı ile, ikisinden geride kalanın, geçene mal
vermesini şart etmek câiz olur. Kıbleye karşı atış mekrûhdur.
İki ilm adamının bir konuda münâkaşa edip, bir taraflı mal şart etmeleri de câizdir.
Birçok ilm adamından sözü doğru olana, hâricden birinin mal vermesi de câizdir.
Fekat münâkaşaya katılanların birbirlerine mal vermeleri kumâr olur). Ahkâm-ı
islâmiyyeye uygun, sahîh ve câiz olan satışlarda, sözkesilirken, müşteriye satın
aldığı maldan başka bir şey de vermek şart edilmezse, satıcı tarafından hediyye
olarak sonradan vermek câiz olur ve bunun için, müşteriler arasında kur’a
çekmek harâm olmaz. Müslimân, ikrâmiyyeli mal satın almağı değil, ucuz ve iyi mal
satın almağı düşünmelidir. Üçüncü kısmda, 4. cü madde sonuna ve 6. cı maddede,
(Fâsid satışlar)a bakınız!
(İbni Âbidîn), imâm seçimini anlatırken diyor ki, (Ahkâm-ı islâmiyyeye uygun
olan şartlara müsâvî olarak mâlik olanlar arasından birini seçmek için, (Kur’a) yapılır).
[Bir mekânın, bir malın, buna müşterek mâlik olan ortaklar arasında kur’â
ile taksîm edileceğini de, (kısmet) bahsinde uzun bildirmekdedir. Kur’â çekmek
câizdir ve sünnetdir. Mülk sâhiblerinin haklarının mikdârlarını değişdirmek veyâ
ortaklardan birinin hakkını yok etmek yâhud hakkı olmıyana pay vermek için yapılan
kur’â (piyango) harâm olur. İki veyâ çok kimse, aralarında para toplayarak
bir emânetçiye bırakıp, aralarından seçdikleri birinin veyâ vekîlinin, bunu fakîrlere,
hayr kuruluşlarına dağıtması câiz olduğu gibi, fakîrler arasında kur’â çekip
kazananlarına dağıtması da câizdir. Kendi aralarında piyango çekip kazananların,
vermiş oldukları paradan fazla almaları kumâr olur. Geri kalan kısmı hayr yere bağışlamaları,
bu piyangoyu kumârlıkdan kurtarmaz. Herbirinin, kendi verdiğini geri
alması câizdir. Kendi hissesini içlerinden birine hediyye edebilir. Emânetcinin
ücretini, paraları oranında öderler. Emânetci emânet parayı kullanamaz. Bankaya
yatıramaz. Banka emânetci olabilir. Kendilerinden biri de emânetci olabilir. Kumâr,
yarışlarda olduğu gibi, tavla ile, dama taşları ile, iskambil kâğıdları ile yapılan
her oyunda, futbol oyunlarında da olur. Bunların hepsinde ve ilm adamları arasındaki
kumârda, sözleri, tahmînleri yanlış çıkanlar, tahmînleri doğru çıkanlara mal,
para vermekdedir. Kumâra katılanların herbirinde, hem almak hem de vermek ihtimâli
vardır. Kumâr oynatmak, yarışmak demek değil, tahmînde yanılıp yanılmamak
demekdir. Bunun için, oynıyanlar arasında olduğu gibi, oynamayıp, yarışmayıp,
yarışanlardan kazanacakları önceden tahmîn edenler arasında da kumâr olur.
Hattâ yalnız bir kişinin yapdığı işin başarılı olup olmıyacağını, tahmîn edenler arasında
da olur. Kumârda, sonu tahmîn edilen işin oyun olması, kazanclı, başarılı olması
veyâ zararlı olması arasında fark yokdur. Canbazın düşüp düşmiyeceğini, geminin
batıp batmıyacağını tahmîn edenlerin, birbirlerine para vermek için sözleşmeleri
de kumâr olur. Bunun içindir ki, oyun, yarış yapılmaksızın, kumârcıların ismleri
veyâ para ile aldıkları biletlerin numaraları arasında piyango çekerek, çekilen
numara sâhiblerine, biletlerden toplanan paraların hepsini veyâ bir mikdârını
– 614 –