Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

37 — UÇUK: Fransızca (perléche) denir. Alt ve üst dudakların birleşdiği yerde
çıkan ufak yaradır. Kabuk bağlar. Ağız hareket edince, kabuk çatlıyarak çok
acı yapar. Dâhilî hastalıklardan veyâ mikrobdan hâsıl olur. Mikroba karşı iki
gram gümüş nitrat, ya’nî Cehennem taşı, yüz gram inbik suyunda eritilir. Bu eriyik
renkli şişede ve karanlık yerde senelerce saklanabilir. Bir pamuğa veyâ tülbende
birkaç damla damlatıp, bu yaş bez bir dakîka kadar uçuk üstüne dokundurulur.
İki üç gece yatarken bir kerre yapılır. Uçuk temâmen geçer. İlâcı çamaşıra damlatmamalıdır.
Siyâh leke yapar. Antibiotikli merhem sürmeli, C ve B 12 vitaminleri
vermelidir.
38 — DUDAK ÇATLAMASI: Yatarken, yağlı krem ile uğulur.
39 — EL ÇATLAMASI: Kış mevsiminde soğukdan, el, ayak derileri çatlar. Hattâ
kanar. Küçük bir şişeye bir limon sıkılır. Üzerine iki misli gliserin konup çalkalanır.
Gece yatarken, çatlak yerler bununla uğulur.
40 — KAŞINTI: Kaşıntıya karşı bir fincana, birer kahve kaşığı asid salisilik ve
boraks tozları konur. Üzeri çocuk pudrası ile doldurulur. Hepsi bir havanda iyice
karışdırılır. Kaşınan yere ekilir. Eczâhânelerde muhtelif ismler ile satılmakdadır.
(Doxergane) veyâ (Polaromine) habları ve (Volog) kremi kaşıntıya iyi gelmekdedir.
[21. ci hastalıkdaki ilâclardan da almalıdır.]
41 — ARI SOKMASI: Önce, iğnesi, pensle ucundan çekerek çıkarılır. Üç misli
sulandırılan amonyakla ıslatılmış pamuk konur. Amonyak yoksa, bir kibrit çöpü
yanarken söndürülür. Kıvılcımı kalmayınca, ucu kızgın iken yaraya basdırılır.
42 — YANIK: İnşâat yerinden fındık kadar sönmüş kireç alınır. Bir fincan su
ile çalkalanır. Durulunca berrak kireç suyu alınır. Üzerine, aynı mikdâr zeytinyağı
konur, karışdırılır. Hâsıl olan merhem yanık üzerine sürülür.
43 — ARPACIK: Göz kapakları çapaklanmasını ve arpacık denilen şişi gidermek
için, bir cezve suda yarım çay kaşığı asid borik kaynatılır. Sıcak asid borikli
suya pamuk batırılır. Sırt üstü yatan hastanın gözü üstüne konur. Soğuyuncıya kadar,
iki üç dakîka, göz üstünde durur. Koyarken, pamuğun çok sıcak olması lâzımdır.
Antibiotikli göz merhemi de iyidir. Göze ilâc koymak, orucu bozmaz.
Başı açık güneşde, rüzgârda kalanın gözüne kan toplanırsa, sabâh akşam,
göze bir damla tâze limon suyu damlatılır. Çok yakarsa da, acı bir dakîkada geçer.
44 — SAÇ DÖKÜLMESİ: (Alopecie) denilen saç dökülmesinin çeşidli sebebleri
vardır. Bulaşıcı hastalıkdan, ba’zı ilâclardan, hâmilelik veyâ thyroid salgısının
az olmasından ve rûhî bozuklukdan dolayı saç dökülmesi az değildir. Seborrhé [Seborre]
denilen yağlı, kepekli saçların dökülmesi de çokdur. Bunların ayrı ayrı tedâvîleri
vardır. Müşterek, umûmî bir tedâvî yokdur. Saç dökülmesine karşı, başı
esmer sabun, ya’nî yumuşak potas sabunu ile yıkamalıdır. Süleymâniyye kütübhânesi,
(Lâleli) kısmında, [3735] sayılı kitâbda diyor ki, (Saçı dökülen kimse, sabâhakşam
başına menekşe yağı sürse, saçı dökülmez ve yenisi gelir. Menekşe veyâ başka
çiçeğin yağını yapmak için, fransızca (Dorvault)da diyor ki, yüz gram saf, ya’nî
asidsiz zeytinyağı, yirmibeş gram çiçek ile karışdırılır. El ile yoğrulur. Yâhud havanda
ezilir. Şişeye koyup ağzı kapanır. Ara sıra çalkalıyarak üç gün güneşde tutulur.
Sonra, sıkarak yağı süzülür. Posa sıkılıp yağ iyice alınır. Posa atılır. Bu yağa
tekrâr yirmibeş gram çiçek konup, yine üç gün güneşde tutulur. Böylece üç kerre
yapılır. On günde kuvvetli çiçek yağı elde edilmiş olur. Yâhud, yüz gram yağa
iki gram menekşe esansından koyup çalkalanır. Bunun gibi yapılan lavanta çiçeği
yağı ile, baş ovulmasını, doktor Heraud, fransızca (Tıbbî nebâtlar) kitâbında yazmakdadır.
Sinâmeki yaprağı kaynatıp içmek veyâ tozunu yutmak saçı çoğaltır. Hatmi çiçeğini
kaynatıp, hamâmda, o su ile saçı yıkasalar, kıl diplerini kuvvetlendirir ve dökülmesini
önler. Havuç yaprağı da böyledir). (Gâyet-ül-itkân)da diyor ki, (Saç dö-
– 674 –