Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

almağa giderlerken, rü’yâda Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” buna, (Bu muhârebeden
dönüşde askerlikden ayrıl, tesavvuf büyüklerinin sohbetinde bulun!)
buyurdu. Seferden dönüşde, askerliği bırakdı. Delhîye geldi. Sorup, araşdırıp,
İmâm-ı Rabbânî “kuddise sirruh” hazretlerinin sohbetine kavuşdu. Yalvardı.
Cân ve gönülden hizmet etdi. Yüce İmâmın merhametine kavuşdu. Nasîbini aldı.
Uyanık iken, tenhâda ve galabalıkda, hergün Resûlullahı “sallallahü aleyhi ve sellem”
görürdü. Sâf ve temiz rûhlu idi. Ba’zı keşflerini ve hâllerini, öylece bildirir,
İmâm hazretlerini güldürürdü. Yüksek ma’rifetleri işitirken, (Evet öyledir, evet
doğrudur) buyurur, mubârek başını sallardı. Tâliblere ta’lîm için icâzet verilip, Cumbura
gönderildi. 287.
902 — TAHTÂVÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ahmed bin Muhammed bin İsmâ’îl,
Kâhirede Hanefî müftîsi idi. 1231 [m. 1815] de vefât etdi. (Dürr-ül-muhtâr)a
ve (Merâkıl-felâh)a hâşiyeleri basılmışdır. Dürr-ül-muhtâr hâşiyesini Ayntablı Abdürrahîm
efendi, arabîden türkçeye terceme etmiş ve basılmışdır. 134, 135, 142, 143,
181, 186, 200, 201, 238, 250, 262, 269, 278, 281, 283, 298, 316, 317, 318, 330, 344, 364,
468, 628, 635, 638, 767, 869, 999, 1074.
903 — TALHA “radıyallahü anh”: Talha bin Ubeydüllah bin Osmân bin Amr,
ilk îmâna gelenlerden ve aşere-i mübeşşeredendir. Dedesi, Ebû Bekr-i Sıddîkın dedesinin
kardeşidir. Bedr gazâsında, Şâm tarafında vazîfede idi. Diğer gazâlarda bulundu.
Uhudda Resûlullahı korumak için çok yara aldı. Arkasında taşıyarak kayaya
çıkardı. (Talha ile Zübeyr, Cennetde komşularımdır) hadîs-i şerîfi ile medh
edildi. Çok zengin olup bütün malını Allah yolunda dağıtdı. Deve harbinde hazret-i
Alîye karşı idi. Orada, ok ile şehîd oldu. Hazret-i Alî, buna çok üzüldü. Ağlıyarak,
mubârek eli ile, yüzünden toprağı sildi. Nemâzını kendi kıldırdı. 510,
621, 1014, 1135, 1198.
904 — TÂLÛT: Benî-İsrâîlin ilk hükümdârı idi. İşmôîl “aleyhisselâm” ta’yîn buyurmuşdu.
Filistinliler ve Amâlika ile harb edip, gâlib geldi. Askeri arasında bulunan
Dâvüd “aleyhisselâm”, onsekiz yaşında idi. Filistin ordusundaki, cesûr ve çok
kuvvetli olan Câlûtu öldürdü. İşmôîl “aleyhisselâm” Tâlût yerine Dâvüd aleyhisselâmı
hükûmet reîsi yapdı. O sırada Tâlût, harbde öldü. Kırk sene hükûmet sürdü.
Yerine Dâvüd “aleyhisselâm” melik oldu. 510.
905 — TARSÛSÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muhammed bin Ahmed, Hanefî
fıkh âlimlerindendir. 1117 [m. 1705] de vefât etdi. (Üsûl) ilminde (Mir’ât) kitâbına
hâşiyesi meşhûrdur. 639.
906 — TÂRUH “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İbrâhîm aleyhisselâmın asl babası
idi. Mü’min idi. (Mir’ât-i kâinât)da ve (Tefsîr-i teysîr)de ve molla Miskîn
Mu’înin fârisî (Me’âric-ün-nübüvve) kitâbında ve tefsîrlerde, İbrâhîm aleyhisselâmın
babası Târuhdur yazılıdır. Kâfir olan Âzer, İbrâhîm aleyhisselâmın öz babası
değildi. Amcası idi. Târuh ölünce Âzer, İbrâhîm aleyhisselâmın annesini aldı.
Böylece, üvey babası oldu. Târuh ile Âzer, iki kardeş idi. Âzerin (Tevrât)daki
adı Târuh idi demek yanlışdır. 375, 389, 390, 391, 1079, 1118.
907 — TAŞKÖPRÜ ZÂDE “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ahmed bin Mustafâ,
Osmânlı âlimlerindendir. 901 [m. 1495] de Bursada tevellüd, 968 [m. 1561] de İstanbulda
Âşıkpâşa mahallesinde vefât etdi. (Şakâ’ik-i Nu’mâniyye) târîh kitâbı ile
(Miftâh-üs-se’âde) kitâbı meşhûrdur. Oğlu Kemâleddîn Muhammed, (Miftâh)ı
türkçeye terceme ederek (Mevdû’ât-ül ulûm) ismini vermişdir. 22, 299, 442, 1127.
908 — TAYYIBÎ: Şerefüddîn Hasen bin Muhammed 743 [m. 1342] de vefât etdi.
(Mişkât) şerhi meşhûrdur.
909 — TEFTÂZÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Yediyüzseksenbeşinci [785]
sırada Sa’düddîn ismine bakınız!
910 — TEMÎM-İ DÂRÎ “radıyallahü anh”: Ensâr-ı kirâmdandır. Nasrânî âlim-
– 1182 –