Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

idi. İslâm düşmanları, bu kahramân mücâhidi lekelemek için, içki içerdi diye iftirâ
etdi ise de, bunu bildiren hiç bir vesîka yokdur. 797 [m. 1394] de Bursada yapdırdığı
(Câmi’-i kebîr), islâmiyyete olan bağlılığının büyük bir vesîkasıdır. 1097, 1149,
1175, 1183.
155 — BÂYEZÎD-İ BİSTÂMÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Evliyânın büyüklerindendir.
Üveysî idi. [136] veyâ [188] senesinde Îrânda, Hazer denizi kenârında,
Bistâmda tevellüd, 231 [m. 846] veyâ 261 [m. 875] senesinde burada vefât etdi. Adı
Tayfur, babası Îsâ idi. İmâm-ı Ca’fer-i Sâdıkın vefâtından kırk sene sonra tevellüd
ederek, imâm-ı Alî Rızânın sohbetinden ve bunun bereketi ile imâm-ı Ca’ferin
rûhâniyyetinden istifâde etmişdir. (Şerh-ı mevâkıf) altıyüzonyedinci [617] sahîfesinde
diyor ki, (Ebû Yezîd, imâm-ı Ca’fer-i Sâdık zemânında yokdu. Fekat, imâmın
rûhundan istifâde etdi. Bundan feyz alması ile meşhûr oldu.) Bu husûsda Ebûlesfâr
Alî Muhammed Belhînin (Târîh-u evliyâ) kitâbında geniş ma’lûmât vardır.
Otuz sene Şâm civârında dolaşmış, yüzonüç Velî ile sohbet etmişdir. 50, 94, 503,
564, 684, 957, 958, 969, 1051, 1093, 1094, 1162, 1178.
— Bedr Gazâsı: Hicretin ikinci senesinde Ramezân ayında Cum’a günü oldu.
Müslimânlar 313, Kureyşliler bin kişi idi. Yüzü süvârî idi. 14 Sahâbî şehîd oldu. Ebû
Cehl ile yetmiş kâfir katl edildi. 506.cı sahîfeye bakınız!
156 — BEDRÜDDÎN-İ LÜ’LÜ: Mûsul atabeklerinden Nûreddîn-i Arslan şâhın
kölelerinden idi. 607 [m. 1210] senesinde, şâh ölünce oğlu adına idâreyi ele aldı.
Elli sene hükm sürdü. Hülâgüye itâ’at etdi. 657 [m. 1259] de öldü. 489, 1120.
157 — BEDRÜDDÎN SAMÂVNEVÎ: Samavne kâdîsi oğlu Mahmûd Bedreddîn,
Mısrda okuyup, sultân Ferruh bin Berkuka hoca olmuş, şeyh Hüseyn Ahlâtîden
tesavvuf öğrenmişdir. Tebrîzde Tîmûrun sohbetlerinde bulundu. Edirnede
Mûsâ çelebînin kâdî-askeri oldu. Mehmed çelebî, Mûsâ çelebîyi öldürünce, bunu
afv edip, İznikde vazîfe verdi. Buradan İsfendiyar beğe kaçdı. Sonra ilhâda sapıp,
mürîdleri halkın îmânlarını bozmağa başladılar. Üzerlerine Bâyezîd pâşa gönderilip
dağıtıldılar. Kendisi Bosnaya kaçdı. Mürîdler topladı. Yine sapık yol tutdular.
Üzerlerine yine asker gönderildi. Tevbe eden mürîdleri tarafından yakalanıp
teslîm edildi. Mevlânâ Hayder Hirevînin başkanlığındaki ilm heyeti tarafından
muhâkeme olunarak, verdikleri fetvâ ile, sekizyüzonsekiz 818 [m. 1415]
veyâ 823 [m. 1420] de Serezde i’dâm edildi. 504, 1144.
158 — BEETHOVEN: Almandır. Mûsîkîcidir. Dokuz symphonisi meşhûrdur.
1184 [m. 1770] de tevellüd, 1243 [m. 1827] de vefât etdi. 46, 733.
159 — BEGAVÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Hüseyn bin Mes’ûd, Muhyissünne
denir. Horâsânda (Bâg) şehrinde tevellüd ve 516 [m. 1122] da vefât etdi. Şâfi’î
fıkh âlimidir. (Me’âlim-üt-tenzîl) adındaki tefsîri ile, (Mesâbih) hadîs, (Tehzîb) fıkh
kitâbı meşhûrdur. 389, 391, 412, 507, 644, 787, 1141.
160 — BEHÂEDDÎN MUHAMMED BİN MUHAMMED BUHÂRÎ “rahmetullahi
teâlâ aleyh”: Şâh-ı Nakşibend denir. Evliyânın büyüklerindendir. Müslimânların
gözbebeğidir. Seyyiddir. Buhârâda (Kasr-ı ârifân) şehrinde 718 [m. 1318] de
tevellüd ve 791 [m. 1389] de orada vefât etdi. İki def’a hacca gitdi. Çok evliyâ yetişdirdi.
(Evrâd), (Tuhfe) ve (Hediyye) kitâbları çok kıymetlidir. Hâl tercemesi ve
kerâmetleri, fârisî (Enîs-üt-tâlibîn) de uzun yazılıdır. Bu kitâb, Fâtihde, Hakîkat Kitâbevi
tarafından m.1993 de, ofset ile basdırılmışdır. İzzî Süleymân efendi türkçeye
terceme ve tab’ edilmiş ve 1168 [m. 1851] de vefât etmişdir. Murâd-i Münzâvî kabristânındadır.
(Mekâtîb-i şerîfe)nin seksenyedinci mektûbunda da, uzun yazılıdır.
Muhammed Huccetullah Nakşibend-i sânî, Muhammed Ma’sûm hazretlerinin oğlu
olup, 1115 [m. 1703] de vefât etdi. Serhenddedir. 89, 106, 112, 459, 733, 751, 903,
904, 909, 922, 937, 957, 960, 969, 988, 1016, 1074, 1098, 1134, 1146, 1190, 1197.
161 — BEHÂÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Osmânlı şeyh-ul-islâmlarının otuzi-
– 1081 –