Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

kabûl ile, islâm nikâhı olur. [Mehr parasını bir kâğıda yazıp ve dâmâd ile iki şâhid
altını imzâlayıp zevceye teslîm etmek müstehabdır. Mehr parası kul hakkıdır.
Erkek zevcesini boşarken, zevcenin bu hakkını ödemezse, dünyâda hapse, âhıretde
de Cehenneme girecekdir. Meselâ yirmi altın lira veyâ bir Reşâd altını doksan
bin lira kıymetinde olduğu zemân, iki milyona yakın kâğıd lira ödemek ve çocukların
nafakaları için annelerine her ay geçim parası vermek, ya’nî ikinci bir evin
geçim masrafını yüklenmek, çok kimsenin yapabileceği birşey değildir. Görülüyor
ki, Allahü teâlâ boşamak hakkını erkeğe vermiş ise de, bir müslimânın bunu yapmasını
çok ağır şarta bağlamış, hattâ imkânsız kılmışdır. Boşamak hakkı kadınlara
bir göz dağı olmakdan ileri gitmemekde, ancak erkeğin ev idâresindeki vazîfelerini
yapabilmesine kuvvet vermekde, yardımcı olmakdadır. Boşamak hakkı,
zâhiren erkeğin elinde, hakîkatde ise, her zemân zevcenin elindedir. Bir mü’min
zevcesini boşamak isteyince, çok az kimsenin kazanabileceği parayı ve senelerce
devâm eden nafakaları ödemek veyâ dünyâda habshânede kalmak, âhıretde de Cehennemde
yanmak korkusu, önüne dağ gibi dikilir. Kadın boşanmak isteyince, mehrini
hediyye, halâl edip, nâ-hoş hareketleri ile zevcini talâk vermeğe mecbûr edebilir.
Zevcenin boşanması bu kadar kolay olduğu hâlde, âile hayâtının kudsiyyetini
ve zevcin zevcesi üzerindeki haklarını bilen bir müslimân kadını, mukaddes yuvasını
yıkmak günâhına girmeği ve böylece dünyâda sefîl ve rezîl, âhıretde de azâba
müstehak olmağı elbet istemez. Boşanan kadın, hiçkimseye birşey vermeğe mecbûr
değildir. Ona zengin akrabâsı bakmağa mecbûrdur. Kimsesi yoksa, Beyt-ülmâl
bakar. Sâlih bir mü’min ise, zevcesini boşayınca çocuklarına nafaka vermek
ve yeni evini geçindirmek için devâmlı çalışıp, kazanmak mecbûriyyetindedir.
Dinsizlerin, mezhebsizlerin ve câhillerin, islâmiyyete uymıyan yanlış, bozuk hareketlerini
ileri sürerek, islâmiyyete dil uzatmamalıdır.]
İslâm nikâhının sahîh olması için, dâmâdın ve gelinin müslimân olmaları şartdır.
Ya’nî îmânın ve islâmın şartlarını bilmeleri ve inanmaları lâzımdır. Îmânları
şübheli ise, nikâh yapacak olan kimse, Besmele, hamd ve salevât okudukdan sonra,
îmânın altı ve islâmın beş şartını birer birer söyler. Herbirini dâmâda ve geline
de söyletir. Allahü teâlânın sıfât-ı zâtiyyesini ve sıfât-ı sübûtiyyesini, Peygamberlerin,
meleklerin mühim özelliklerini, kabr ve kıyâmet bilgilerini, sırası gelince,
orada söyler ve tekrâr etdirir. Bunlara inandık, îmân etdik, mü’minim, müslimânım
elhamdülillah dedirir. Sonra dâmâddan veyâ vekîlinden başlıyarak nikâhı
kıymalıdır. (Redd-ül-muhtâr)da buyuruyor ki, (Bir arada bulunan kadınla erkeğin,
yazı ile nikâh yapması câiz olmaz. Karşı karşıya olmayınca, birinin mektûb
gönderip, ötekinin iki şâhid yanında mektûbu okuyup, söz ile kabûl etmesi câiz olur.
İkisinin de, yazı ile bildirmesi olmaz. Erkekden gelen mektûbu, kadın, iki şâhide
okur veyâ anlatır. Şâhid olunuz! Ona zevce olmağı kabûl etdim der. Kadının,
mektûbu şâhidlere okuması, erkeğin şâhidler yanında söz ile teklîf etmesi gibi olur).
İbni Âbidîn “rahmetullahi teâlâ aleyh”, nikâh şâhidlerini anlatırken buyuruyor
ki, (Bütün akdlerde [sözleşmelerde] olduğu gibi, nikâh için birini vekîl yaparken
de, iki şâhid bulunması lâzım değildir. Fekat, her akdde iki şâhid müstehabdır. Nikâh
yapılırken ise, şartdır, lâzımdır. Ödünc vermekde de, iki şâhid vâcibdir denildi.
Ticâret, vekâlet ve bütün akdlerde sened yazmak şart değil ise de, ödünc vermekde
lâzım, nikâhda da müstehabdır. Vekîl yapmakda ve nikâhda, şâhidlerin [ve
vekîl yapılacak zâtın] kadını tanımaları lâzımdır. Yanında iseler, yüzünü görmeleri
iyi olur. Başka odadan sesini duyarlarsa, kadın odada yalnız ise, câiz olur. Nikâh
kıyılırken, velî veyâ vekîl şâhidlerin bildiği kadının yalnız ismini söyler. Şâhidlerin
tanımadıkları kadının, babasının ve dedesinin adını da söylemesi lâzımdır. Tanımak,
kimin kızı ve hangi kızı olduğunu bilmek demekdir. Şahsını, şeklini bilmek
değildir. Küçük kızın babası, kızının nikâhını kıymak için, bir zâta emr eder. O vekîl
olan da, bir başkası yanında nikâh yaparsa, baba da hâzır bulundu ise, câiz olur.
– 572 –