Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lay olmasıdır. Âhıretdeki derecelerin yükselmesine de sebeb olur. Dünyâda ne kadar
sıkıntı çekilirse, âhıretde o kadar çok râhatlık olacakdır. Peygamberler “aleyhimüssalevâtü
vetteslîmât”, bu bakımdan da, riyâzât ve mücâhedât çekmişlerdir.
Bütün bunlardan anlaşılıyor ki, riyâzet çekmek ve mubâhları zarûret olduğu kadar
kazanıp kullanmak, ictibâ yolunda şart olmamakla berâber, bunlar iyi ve fâideli
şeylerdir. Fâidelerinin çokluğu düşünülünce zarûrî ve lâzım da diyebiliriz. Yâ
Rabbî! Bizlere acı! İşlerimizin doğru ve fâideli olmasını nasîb eyle! Doğru yolda
olanlara selâm olsun!
61 — İKİNCİ CİLD, 92. ci MEKTÛB
Bu mektûb, Seyyid mîr Muhammed Nu’mâna “kuddise sirruh” yazılmış olup,
Evliyâlık, Allahü teâlâya yakınlık demekdir. Velî olmak için hârikalar ve kerâmetler
şart olmadığı bildirilmekdedir:
Allahü teâlâya hamd olsun. Onun beğendiği insanlara selâmlar olsun! Kardeşim,
çok sevdiğim, Seyyid, mîr Muhammed Nu’mânın âfiyetde olmasına düâ ederim.
Vilâyetin [ya’nî Evliyâlığın] hâsıl olması için, hârikaların, kerâmetlerin meydâna
gelmesi lâzım değildir. Din âlimlerinin hârikalar göstermesi lâzım olmadığı
gibi, Evliyânın da, hârikalar göstermesi şart değildir. Çünki vilâyet [ya’nî Velî olmak],
kurb-i ilâhî [ya’nî Allahü teâlâya yakın olmak] demekdir. Allahü teâlâ, bu
kurbu [ya’nî yakın olmağı] ise, Fenâdan sonra, [ya’nî Allahü teâlâdan başka, herşeyi
unutdukdan sonra], Evliyâsına ihsân eder. Bir kimseye, bu kurb ihsân edilip
de bu dünyâdaki, bilinmiyen şeyler haber verilmiyebilir. Bir başkasına, hem bu verilir,
hem de gaybler bildirilir. Bir üçüncü kimseye ise, kurbdan birşey verilmeyip,
gaybler bildirilir. Üçüncü kimse, istidrâc sâhibidir. Nefsi cilâlandığı için, bilinmiyen
şeyler, kendisine keşf edilmekde, böylece, dalâlet uçurumuna düşürülmekdedir.
Sûre-i Mücâdele, onsekizinci [18] âyet-i kerîmesinin: (Onlar iyi bir iş yapdıklarını
sanıyor. Biliniz ki, çok yalancıdırlar. Şeytân onları aldatmış, yoldan çıkarmışdır.
Allahü teâlâyı o kadar unutdurmuş ki, ne dillerine, ne de gönüllerine getirmezler.
Şeytânın askeri, uşakları olmuşlardır. Biliniz ki, şeytânın gürûhü olan bunlar,
bitmez tükenmez ni’metleri elden kaçırdı. Sonsuz azâblara yakalandı) meâli, böyle
kimselerin hâlini bildirmekdedir. Kurb devleti ile şereflenmiş olan birinci ve ikinci
şahslar Evliyâdır. Gaybdan haber vermek, bunların vilâyetini artdırmaz ve
azaltmaz. İkisi arasındaki fark, kurb derecelerine göredir. Kendine gaybdan birşey
gösterilmiyen Velî, kendine ihsân edilen kurbun üstünlüğü dolayısı ile, dahâ
ileride ve dahâ üstün olur. (Avârif-ül-me’ârif) kitâbının sâhibi Şihâbüddîn Ömer
Sühreverdî “kuddise sirruh”, Evliyânın büyüklerindendir. Velîlerin hepsi, kendisini
sevmekdedir. Kitâbında kerâmetleri, hârikaları anlatdıkdan sonra, buyuruyor
ki: (Evliyâdan, yüksek mertebede bulunan birine, hiçbir kerâmet ve hârika verilmiyebilir.
Çünki, kerâmetler, yakîni [inanmayı] artdırmak için verilir. Yakîn ihsân
edilen birinin kerâmetlere, hârikalara ihtiyâcı olmaz. Bütün bu kerâmetler, Zât-i
ilâhîyi hâtırlamak ile kalbin zînetlenmesinden aşağıda kalır). Sôfiyye-i aliyyenin
büyüklerinden, şeyh-ül-islâm, Hâce Abdüllah-i Ensârî “rahmetullahi aleyh”, (Menâzilüssâyirîn)
kitâbında buyuruyor ki: (Firâset iki dürlüdür: Birincisi, ma’rifet sâhiblerinin
firâseti olup, talebenin isti’dâdını keşf etmek, Allahü teâlânın Evliyâsını
tanımakdır. İkincisi, riyâzet çeken, açlıkla nefslerini parlatanların firâseti
olup, mahlûklara âid gizli şeyleri bilmekdir. İnsanların çoğu, Allahü teâlâyı hâtırlamayıp
gece gündüz dünyâyı düşündüğünden, dünyâ işlerinden, ele geçirmek istedikleri
şeylerden haber verenleri arıyor. Bunları büyük biliyor. Hattâ, bunları Evliyâ,
Allahü teâlâya yakın sanıyorlar. Evliyânın me’ârifine, doğru, ince bilgilerine,
dönüp de bakmıyorlar. Belki, bunlara dil uzatıp, bunlar Allahın sevgili kulu olsaydı,
gayb olan şeylerimizi, gizli düşüncelerimizi bilirlerdi. Bizim hâlimizden haberi
olmıyan bir kimse, mahlûkların üstündeki ince bilgileri hiç anlıyamaz diyerek,
– 749 –