Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

almakdadır. Bütün duyu organlarımızın başka başka ihtiyâcları olduğu gibi, sinir
sisteminin, hattâ her organın ayrı ihtiyâcları vardır. Bu ihtiyâcların, ekmek, su gibi
mühim olduğu, bedîhiyyât hâlini almışdır. Fıkh kitâblarında, akla gelmiyen, çeşidli
ihtiyâclar görüyoruz. Meselâ, (Dürr-ül-muhtâr)da, (Burnu ve teri silmek
için mendil satın almak, ihtiyâc için olursa câizdir. Kibr, gösteriş için olursa, tahrîmen
mekrûhdur) diyor. Görülüyor ki, birşeyi kullanmak bile, niyyete göre ihtiyâc
olmakdadır. Doydukdan sonra yimek harâmdır. Fekat, oruc tutmak veyâ müsâfiri
utandırmamak için olunca, halâl, hattâ sevâb oluyor. Müsâfire ikrâm için, harâm,
halâl oluyor da, harâm olmıyan tütünü ikrâm etmek neden suç olsun? Tütünü
kötüliyenler, bu hücûmlarını, keşki, islâmiyyetin harâm etdiği şeylere karşı yapsalardı,
çok sevâb kazanırlardı. İslâma büyük hizmet etmiş olurlardı. Fekat, şeytân
herkesi bir tarafdan yakalıyor. Hem islâmiyyete saldırtıyor, hem de, ibâdet yapdığını
sanarak, kibre, ucba sürüklüyor. Bunları anlamadan konuşmak, dîne de, söz
sâhibine de kusûr getirir. Din adamının önce iyi yetişmesi, bundan sonra konuşması
ve yazması lâzımdır. Hissî konuşmak, ya’nî kendi görüşlerini, dînin emrleri
ve yasakları durumunda göstermeğe kalkışmak ve yapılan işlerin, halâl mi, harâm
mı olacağını ayırırken te’assuba kapılıp, nüsûsa dayanmamak, insanı hüsrâna götürür.
Hele, tütüne harâm demek için, bunun fizyolojik, terapötik ve toksik te’sîrlerini,
(Elbette şöyledir, elbette böyledir) diye kesin açıklamak, pek gülünc olmakdadır.
Tütünün te’sîrlerini bildirmek için, almancadan terceme etdiğim ve Amerikan
doktorlarının neşr etdiği mütehassıs raporları, üçüncü kısm, ellidördüncü
madde sonuna doğru bildirildi. İyi okunursa, bu konudaki söz sâhiblerinin, tütüne
kötü demediği, birkaç günde bir içilen bir iki sigaranın, alkol gibi zararlı olmadığı
anlaşılır.
Tütüne harâm diyen birkaç âlim ve mekrûh diyenler oldu. Dikkat edilirse, bütün
bu kitâblarda, tütüne ba’zı şartlar (Nafakadan kesilmesi, dumanı ile başkasını
râhatsız etmesi, çok içerek bedene zarar vermesi... gibi şeyler) bağlanmakda, bu
şartlar için kötülenmekdedir. Yoksa, mücerred tütünün içilmesini kötüliyen hiçbir
âlim yokdur. Hâdimînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” (Berîka) kitâbından yapdığım,
yukarıda yazılı terceme bunu açık göstermekdedir. Dinde söz sâhibi olmıyan
kimselerin, ilmî kıymetden mahrûm konuşmaları ve duhân risâleleri, şübhesiz,
sözümüzün dışında kalmakdadır. O hâlde, sigara içmenin kötülenmesine sebeb
olan şartları taşımıyan bir kimsenin az mikdârda tütün içmesine, harâm ve mekrûh
dememek lâzım gelir. (El-Ukûd-üd-dürriyye)nin ve (Hadîka) ikinci cildinin
sonunda, tütünün harâm olmadığı vesîkalarla isbât edilmişdir. Tahtâvînin (Merâkıl-felâh)
hâşiyesi, orucu bozanlarda da uzun yazılıdır.
Şâm âlimlerinden Mustafâ Rüşdünün [1318] senesinde İskenderiyyede basılan
(Tuhfet-ül-ihvân mâ kîle fiddühân) kitâbında, insanın sıhhatini bozan, zarar veren
şeyleri ve isrâfı uzun anlatıyor. Tütünün böyle olmadığını bildiriyor. Tütüne
harâm demek, vera’ ve takvâ da olmaz. Vera’ sâhibleri, Allahü teâlânın harâm etmediği
şeye, harâm diyemez diyor. Hanefî âlimlerinden allâme Abdüllah bin Muhammed
Nihrîrî ve Şâfi’î âlimlerinden Alî bin Yahyâ Nevreddîn Ziyâdî ve Abdürraûf-i
Münâvî ve şeyh Alî Şevberî ve şeyh İsmâ’îl-i Sencîdî ve Mâlikî âlimlerinden
allâme Küllî ve Hanbelî âlimlerinden şeyh Mer’î “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”,
tütünün harâm olmadığına fetvâ vermişlerdir diyor. Zararı ve lüzûmu
olmıyan şey için mubâh, zihn durgunluğunu giderip, hâfızasını kuvvetlendirene
mendûb, terk edince zarar verene vâcib, kullanınca zarar verene harâm, içmek istemiyene,
tütün içmesi mekrûh olur, diyor. Şerâb böyle değildir. Şerâba alışan, tevbe
etse, şerâbı terk etdiği için hasta olup, ölse, sevâb olur.
Tütünü, alkollü içkilerden dahâ kötü bilenlere ve sigara içenleri sevmiyenlere
doğru yolu göstermek için, uzun yazmak zorunda kaldım. Kendi hislerine aldanmamalı,
âlimlerin çoğunun, meselâ şeyh-ul-islâm Ebülbekâ, Ahmed bin Alî Ha-
– 638 –