Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

tincâdan sonra kalan necâsetin afv olduğu (Ma’füvât)da yazılıdır.] Necâset mikdârı,
bulaşdığı zemân değil, nemâza dururken olan mikdârıdır.
(Dirhem mikdârı), katı necâsetlerde bir miskal, ya’nî yirmi kırat, ya’nî dört gram
ve seksen santigram ağırlıkdır. Akıcı necâsetlerde, açık el ayasındaki suyun yüzü
genişliği kadar yüzeydir. Bir miskalden az olan katı necâset, elbisenin, avuç içinden
dahâ geniş yüzüne yayılınca nemâza mâni’ olmuyor.
NECÂSET İKİ DÜRLÜDÜR:
1 — Kaba necâset: İnsandan çıkınca abdeste veyâ gusle sebeb olan herşey, eti
yinmiyen hayvanların, [yarasa hâric] ve yavrularının yüzülmüş, dabağlanmamış derisi,
eti, pisliği ve bevli ve süt çocuğunun pisliği, bevli ve ağız dolusu kusmuğu, insanın
ve bütün hayvanların kanı ve şerâb, leş, domuz eti ve kümes ve yük hayvanlarının,
koyun ve keçinin necâsetleri, galîz, ya’nî kabadır. Kan dört mezhebde de
kaba necâsetdir. Menî, mezy ve idrârdan sonra çıkan vedî ismindeki beyâz, bulanık,
koyu sıvı, hanefî ve mâlikîde kaba necâsetdirler. Şâfi’îde yalnız menî, hanbelîde
ise, her üçü de temizdir.
Kedinin bevli yalnız elbisede ve şehîdin kanı, kendi üzerinde kaldıkça ve yinilen
et, karaciğer, yürek ve dalakda bulunup akmıyan kanlar ve balık kanı ve bit,
pire, tahta biti pislikleri ve kanları hep temizdir. Ya’nî, bunlar fazla bulaşınca da
nemâz kılınabilir denildi. Serhoş eden bütün içkiler de, şerâb gibi kaba necâsetdirler.
Hafîf diyenlerin sözleri za’îfdir. Rakının, [ispirtonun] kaba necs olduğu (Halebî-i
kebîr) ve (Merâkıl-felâh)da ve türkçe (Ni’met-i islâm)da yazılıdır.
2 — Hafîf necâset: Hafîf olan necâsetlerden, bir uzva ve elbisenin bir kısmına
bulaşınca, bu kısmın veyâ uzvun dörtde biri kadarı nemâza zarar vermez. Eti yinen
dört ayaklı hayvanların bevli ve eti yinmiyen kuşların pisliği hafîfdir. Güvercin,
serçe ve benzerleri gibi eti yinen kuşların pisliği temizdir. Fâre pisliği ve bevli
afv edilmiş ise de, suya, yağa az da düşse, temizlemek iyi olur. Az mikdârda buğdaya
karışıp un olursa afv edilmişdir. Temizlenmeleri ve sıvıya damlayınca necs
yapmaları bakımından kaba necâsetle hafîf necâset arasında fark yokdur.
İğne ucu kadar elbiseye sıçrayan bevl ve kan damlaları ve sokakda sıçrayan çamurlar
ve necâset buhârlarının, necâsete dokunarak gelen gazların, rüzgârın ve ahırda,
hamâmda meydâna gelen buhârlardan, dıvarlarda hâsıl olan damlalarının elbiseye,
yaş deriye değmesi afv edilmişdir. Bunlardan korunmak güç olduğu için,
zarûret kabûl edilmişdir. Fekat, necâsetin imbiklenmesi ile elde edilen sıvı necsdir.
Çünki, bunu kullanmakda zarûret yokdur. Bunun için rakı ve ispirto kaba necs
olup içilmeleri şerâb gibi harâmdır. [Rakının, ispirtonun necs ve harâm olduğu (Merâkıl-felâh)da
Tahtâvî hâşiyesinde yazılıdır. O hâlde, alkollü içkiler ve zarûretsiz
kullanılan kolonya, ispirto ve tentürdiyod gibi alkollü ilâclar, nemâz kılarken, elbiseden
ve deriden yıkanıp temizlenecekdir. İkinci kısm, kırkikinci maddeye bakınız!]
İspirto ocağında ısıtılan yemek necs olmaz.
[(Dürr-ül-muhtâr)da, istincâ faslı sonunda, (Toprak ve sudan biri temiz ise, karışımları
olan çamur temiz olur. Fetvâ da böyledir) diyor. (Eşbâh)ın dördüncü
ka’idesinde de böyle yazılıdır. İbni Âbidîn, (Dürr-ül-muhtâr)ı açıklarken diyor ki,
(Âlimlerin çoğunun böyle söylediği (Feth-ul-kadîr)de yazılıdır. Böyle fetvâ verildiği,
(Bezzâziyye)de yazılıdır. İmâm-ı Muhammed Şeybânî böyle buyurdu. Bu çamur
necs olur diyenler de vardır. Fekat, bunlara göre de temiz toprak ile gübre karışımı
temiz kabûl edilir. Çünki bunda ihtiyâc vardır.) (Tergîb-üs-salât)da diyor ki,
[ba’zı âlimlere göre] gübre karışık sıva, temiz su ile yapılmış ve gübresi çamurdan
az ise, temiz kabûl edilir. 245.ci sahîfede 6.cı maddeye bakınız!
İhtiyâc olduğu için hâzırlanan karışımlardaki iki maddeden biri temiz ise ve necs
olanın yerine temizini kullanmakda harac varsa, birinci kavle göre karışımın da temiz
olacağı anlaşılmakdadır. İspirtolu ilâclar, kolonya, mürekkeb ve vernikler
– 154 –