Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

dır. Kabri de oradadır. 1159 [m. 1746] da yandığı için birinci Mahmûd hân yeniden
yapdırdı. Ayvanserâyda Tahta-minâre ve Akserâyda Horhor çeşmelerine bitişik Hindiler
tekkesi mescidlerini de Fâtih yapdırdı. Havan topunu ilk yapdıran Fâtihdir.
Fâtih sultân Muhammedin vezîrlerinden Murâd pâşa, 870 [m. 1465] de Akserâyda
Murâd pâşa câmi’ini yapdırdı. 879 [m. 1474] de Ak-koyunlu uzun Hasen ile
harb ederken Diyâr-ı Bekrde şehîd oldu. Şadırvanını yapdıran Kara Dâvüd pâşa
ikinci Osmân hânı şehîd eden zorbalarla işbirliği yapdığından, i’dâm olunup Murâd
pâşa câmi’i yanına defn edilmişdir. Sadr-ı a’zam Mesîh Alî pâşa ve şeyh-ul-islâm
pîrî zâde Osmân Sâhib efendi de oradadır. Fâtih sultân Muhammed, Kâsım pâşada
Dîvânhâne mescidini de yapdırmışdır. Sultân Süleymân, bu câmi’in etrâfına
bir serây ve bir dîvânhâne yapdı. Osmânlılarda ilk tersâneyi 922 [m. 1516] de
Yavuz sultân Selîm hân yapmışdır. Okmeydânı câmi’ini de Fâtih yapdırmışdır. İstanbulu
kuşatınca, yetmiş gemiyi Balta limanından kızaklarla karadan Kâsım pâşaya
indirdi. Bir sene sonra Bâyezîd kulesinin olduğu yerde, ilk türk serâyını
yapdırdı. Bu büyük serâya (Eski serây) denir. 25, 1092, 1103, 1128, 1132, 1137, 1138,
1168, 1174, 1183, 1185, 1189.
320 — FÂTIMA “radıyallahü anhâ”: Resûlullahın dördüncü kızı, hazret-i Alînin
zevcesi ve hazret-i Ömerin kayın vâlidesidir. Nikâh yapılırken onbeş yaşında
idi. Mehri dörtyüz miskal gümüş olduğu (Mevâhib-i ledünniyye)de Sevîk gazvesinde
yazılıdır. 57,14 miskal altın demekdir. Bugün için 38 altın liradır. Alî “radıyallahü
anh” yirmibeş yaşında idi. Ehl-i beytdendir. Beyâz, çok güzel idi. Hicretden
onüç sene önce, Mekkede tevellüd, onbirinci [11] senede yirmidört yaşında vefât
etdi. Hasen, Hüseyn ve Muhsîn adında üç oğlu ile Ümm-i Gülsüm ve Zeyneb
adında iki kızı oldu. Resûlullahın soyu, Fâtımadan türedi. Zeyneb, Abdüllah bin
Ca’fer Tayyâr ile nikâhlanıp, Alî ve Ümm-i Gülsüm ve zürriyyetleri oldu. Bunlara
(Şerîf-i Ca’ferî) denir. 60, 349, 519, 575, 740, 752, 919, 1008, 1063, 1064.
321 — FÂTIMA BİNTİ ESED “radıyallahü anhâ”: Ebû Tâlibin zevcesi, Alî,
Ukayl ve Ca’fer Tayyâr hazretlerinin annesidir. Mekkede müslimân oldu. Medîneye
hicret etdi. Resûlullaha annelik etdi. Çok iyi bakdı. Medînede vefât etdi. Resûlullah
nemâzını kıldırdı. Elleri ile kabre koydu. 449.
322 — FÂTIMA SULTÂN “rahmetullahi teâlâ aleyhâ”: Üçüncü Ahmed hânın
kızıdır. [1140] da Bâb-ı âlîde bir câmi’ yapdırmışdır. İbrâhîm pâşanın zevcesi idi.
1145 [m. 1732] de vefât edip, Turhân sultân türbesinin hâricine defn edildi.
323 — FÂTIMA SULTÂN “rahmetullahi teâlâ aleyhâ”: Yâvuz sultân Selîm hânın
kerîmesidir. Topkapıda, zevci kara Ahmed pâşanın câmi’ine yakın (Fâtıma sultân
mescidi)ni yapdırmışdır. Kara Ahmed pâşanın yapdırdığı (Topkapı câmi’i), (Pazartekke
mescidi)nin yanındadır. Ahmed pâşa dokuzyüzaltmışiki 962 [m. 1554] senesinde
şehîd edilince, inşâsı yarım kalmışdı. Dokuzyüzyetmişikide [972], kardeşi
Rüstem pâşa temâmlamağa başladı. Yedi senede temâm oldu. Ahmed pâşa câmi’i
yanındaki türbededir. Zevcesi Fâtıma sultân, bu türbenin yanındadır.
324 — FAYSAL: Sü’ûdî devlet reîslerindendir. İkinci Abdül’azîzin oğludur. Kardeşi
Sü’ûd müsrif hareketleri ile memleketi felâkete götürdüğünden, 1384 [m. 1964]
de tahtdan indirildi. Yerine, ellisekiz yaşındaki Faysal geçdi. m.1975 de, serâyında
yeğeni tarafından öldürüldü. Yerine kardeşi Hâlid geçdi. Hâlid de, 1402 [m. 1982]
de öldü. Yerine kardeşi Fahd geçdi. 1174.
325 — FEHÎM-İ ARVÂSÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Sekizyüzyirmialtıncı [826]
numarada, seyyid Fehîm kelimesine bakınız!
326 — FENÂRÎ ŞEMSÜDDÎN “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muhammed bin
Hamza, Osmânlı şeyh-ul-islâmlarının birincisidir. 751 de tevellüd, 834 [m. 1431]
de vefât etmişdir. Bursada, Keşiş dağı eteğindeki mescidi yanındadır. Din ve fen
bilgilerinde, zemânının en meşhûru idi. Çok talebe yetişdirdi. Kütübhânesinde on-
– 1100 –