Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

29 — MÜSLİMÂNLAR NİÇİN GERİ KALDI?
Târîhin her devrinde, dürlü kanı taşıyan, dürlü dil konuşan, başka başka âdet
ve an’anelere bağlı olan milyonlarca insanın, aralarındaki farkları bırakarak, bir
inanç veyâ fikr etrâfında toplanıp, birer imperatorluk kurduklarını görüyoruz.
Böyle kurulan imperatorluk veyâ devletlerin en büyüğüne, en güzeline orta çağda
rastlıyoruz. Hiç bozulmamış, değişdirilmemiş biricik din olan islâm dîninin güzel
ahlâkı ile bezenmiş, birbirlerini seven, yardımlaşan, çeşidli ırklardan, büyük
insan topluluklarının, birleşdiklerini biliyoruz. Bu topluluğu ayakda tutan temel, Hak
teâlânın emr etdiği çalışkanlık, adâlet, iyilik, saygı gibi din esâsları idi. Osmânlı türklerini,
Sakarya kenârından, kısa bir zemânda, Viyana kapılarına götüren kuvvet, Sultân
Osmânın ve çocuklarının sımsıkı sarıldıkları islâm dîninin, rûhu ve bedeni tekâmül
etdiren ışıklı yolu idi. Çünki, islâmiyyetde müslimânlar birbirinin kardeşidir.
Hıristiyan Avrupanın tek kal’ası Fransa kapılarını zorlamağa giden Attilâ [Hicretden
(168) yıl önce öldü] idâresindeki Tûran Hunları, herhangibir hak dîne
mensub olsalardı ve oralara bu hak dînin ahlâkını, rûhunu götürmüş olsalardı, hazret-i
Ömerin “radıyallahü anh” ordusundaki adâlete, şefkate hayrân olup, seve seve
müslimân olan Şâm hıristiyanları gibi, papasların baskısından, kralların işkencesinden
usanmış olan batı hıristiyanları da, onlara âğuşlarını açmaz mı idi ve bu
günkü Avrupanın din çehresi ne olurdu?
Emevîler, islâm dînini, İspanyadan, Avrupaya sokdu. Fas, Kurtuba ve Gırnata
üniversitelerini kurup, batıya ilm ve fen ışıklarını saldı. Hıristiyanlık âlemini
uyandırıp, bugünkü müsbet ilerlemenin temelini koydu. Dünyâ yüzündeki ilk
üniversitenin, Fasın Fez şehrinde bulunan Kureviyyin üniversitesi olduğu bütün
ansiklopedilerde yazılıdır. Bu üniversite 244 [m. 859] yılında kurulmuşdur.
(Kâmûs-ül-a’lâm)da diyor ki, (Endülüs sultânı üçüncü Abdürrahmân “rahmetullahi
teâlâ aleyh”, memleketini genişletdi. Kuvvetlendirdi. Fasda hükûmet süren
İdrîsîleri, Fâtımîlere karşı destekledi. Bunları hükmü altına aldı. Mükemmel
donanma da yapdı. Kendisi ve adamları ilm ve edeb sâhibi idiler. Âlimlere ve ilme
çok kıymet verirdi. Bunun için, Endülüsde ilm ve fen çok ilerledi. Serâyı ve devlet
dâireleri birer ilm kaynağı oldu. Her memleketden ilm öğrenmek için Kurtubaya
akın akın toplandılar. Kurtubada büyük ve mükemmel bir tıb fakültesi kurdu.
Avrupada ilk yapılan tıb fakültesi budur. Avrupa kralları ve devlet adamları,
tedâvî için Kurtubaya gelir, gördükleri medeniyyete, güzel ahlâka, müsâfirperverliğe
hayrân kalırlardı. Altıyüzbin kitâb bulunan bir kütübhâne de yapdırdı. Kurtubadan
üç sâatlik mesâfedeki (Vâdi-yül-kebîr) kenârında, (Ezzehrâ) isminde
pek büyük ve ince san’atlarla dolu bir serây ile mükemmel bağçeler ve büyük bir
câmi’ yapdırdı. Kurtubada çok sayıda derin âlimler yetişdi. Endülüsdeki (Benî
Ümeyye) halîfelerinin sekizincisi olan Abdürrahmân-ı sâlis, elli sene adâlet ile
hükm sürüp, 350 [m. 961] senesinde yetmiş iki yaşında vefât etdi).
Fekat sonra, islâm ahlâkını, Allahü teâlânın emrlerini bırakdıklarından, hattâ
Ehl-i sünnet i’tikâdını bozarak, islâmiyyeti içerden yıkmak alçaklığı başladığından,
Pirene dağlarını aşamadılar. 423 [m. 1031] de Ümeyye devleti çökdü. Bunlardan
sonra Endülüse, önce (Mülessimîn) veyâ (Murâbitîn) denilen devlet, bundan
sonra da, (Muvahhidîn) devleti hâkim oldu. Fekat İspanyollar, 897 [m. 1492] de,
Gırnata şehrini de alıp müslimânları öldürdüler. Sözde müslimân olup da, Allahü
teâlânın emrlerine uymamanın cezâsını buldular. İspanya fâci’ası olmasaydı, felsefeci
İbnürrüşdün ve İbni Hazmın bozuk fikrleri, belki din ve îmân hâlini alıp dünyâya
yayılacak, bugünkü hazîn levha, yüzlerce sene önce meydâna çıkacakdı.
O hâlde, beşeriyyeti ızdırâbdan, felâketden kurtaran, Fâtımîler, Resûlîler gibi,
islâm ismini taşıyan, îmânı ve ameli bozuk devletler değil, Emevîler, Tîmûr oğulları
ve Osmânlılar gibi, Ehl-i sünnet olan ve dînine sarılan milletler olmuşdur. Bun-
– 532 –