Wörterbuch der Westmünsterländischen Mundart - Kreis Borken

Düüwel in’n Nacken) (böser, durchtriebener od. scheinheiliger
Kerl). den Düüwel an de Wand maolen (schwarzsehen). Dat sall doch
met’n Düüwel togaon (wenn man etw. durchsetzen will). Dat magg’k
üm den Düüwel nich lieden. Düüwelken wochte hier so lange, gliek
nemm ik di weer met (sonntags an der Kirchentür gesagt). Daor sitt
‘n Düüwel bi under (Das geht nicht mit rechten Dingen zu). Man
sall de Düüwelkes in de Planten nich wacker maaken! (das Gift in
den Kräutern). Düüwel, nu krieg ne di! Dann sall di doch den
Düüwel haalen! (unfrommer Wunsch). Daor häff kinn Düüwel of Dood
van wetten (Niemand wußte davon). He praot van’n Düüwel un mennt
mi (Er schimpft). * Wann’m van’n Düüwel küürt (praot), dann is he
all daor of schickt ‘n old Wiew (dann is he de of he kümp). * Wenn
ih öwwer ‘n Düüwel praot’t, dann sitt he up’n Tuun. * Wenn’s van’n
Düüwel kalls, dann sitt he all up’t Heck (Bor). → Äärs, afmaolen,
Altaor, äösig, bändigen, bange, Bessmooder, Börgermester, Biebel,
Braan-nettel, Buurnwönner, danzen, Dögge, eene, flööken, Gatt,
Gebäädbook, Geld, Gott, Häärgott, Hangsolder, Heek, Hölle, Hoop 1,
houen, Karke, Karmis, Kiewitt, Kind-dööpe, Kloppe, Klouenkasper,
Kralle 1, Krüüs, kruus, leew, Mess, Mund, nix, nüüdlik, opfern,
Peetrus, Quaoden, Saatan, scheern 2, schlau, Schruuwstock,
Schuuwkaore, Schwaoger, schweeten, Schwung, Seele, sien, Spaon,
Stell m., Stellpott, Stelte, Stölpe 2, Sünte Klaos, Taske, to,
Tornüster, uuthollen, versääten 1, Wostehaorn, Wulle.
Zs.: Buss-, Geld-, Holt-, Pänd-, Vääne-
düüweln, düübeln schimpfen, zornig reden. → daibeln, schännen,
uutmaaken
düüwels → düüwelsk
Düüwels-, düüwels- auch: Düübels-, düübels-
Düüwelsbääse, -beer(e) f. Beere des Faulbaums. → Spraakelbääse
Düüwelsblaag n., -blaage f. schlecht erzogenes Kind
Düüwelsdreck m. Beere des Faulbaums (lehmartig, klebend)
Düüwelsfrääten, -fretten n. „Teufelsfraß”. Mütten is ‘n
Düüwelsfrääten (dröwwen is Hemmelsääten, St). (wenn jd. sagt Ik
mutt).
Düüwelsgäige f. geigenähnliches, selbst gebasteltes Lärminstrument
für Fastnacht, „Teufelsgeige”. → Fuckepott
Düüwelsgaorn n. Seide (scherzh.)
Düüwelsgräi n. Teufeslzeug, unheimliche Sachen
Düüwelsholt n. Faulbaum (Material des Schreiners). → Spraakel
düüwels(k), düübels(k) 1. verzwickt, vertrackt; unangenehm,
schlecht. Dat is ja dat Düübelske! Et is wall Häärgottsweer, mon
düüwels schlecht. 2. wütend, zornig; nicht umgänglich. Wat is he
weer düüwels!
düüwelske Näinaodel, -naole f. (St, Sü, Ge, Hei, Rae) Libelle
Düüwelskäärl, -kerl m. Teufelskerl (anerkennend od. abw.)
Düüwelskraom m. Teufelsding, komplizierte Angelegenheit
Düüwelskruud n. immergrüne Pflanze (verschiedene Sorten, z.B.
Franzosenkraut)
Düüwelslöchte f. Bärlappsporen, Hexenmehl. → Hexenmähl
Düüwelsranke f. Bittersüß (giftiger Nachtschattenstrauch)
Düüwels-spije f. (Ra) 1. „Knackbeere” des Schneeballstrauches. →
Pluffbääse. 2. Schaum an Gräsern
Düüwels-spill n. Teufelsding, komplizierte, verzwickte Arbeit
Düüwels-steen m. nagelbarer Stein aus Sägemehl u. Zement
Düüwels-strick n. Seide (scherzh.)
Düüwelstodrääger m. wer verleumderische Gerüchte verbreitet